คำพิพากษาฎีกาที่    4703/57

เลิกจ้างและรับเงินค่าชดเชย   ใบรับเงิน  ระบุขอสละสิทธิ์เรียกร้องเงินอื่นใดใช้บังคับได้   ลูกจ้างไม่มีสิทธิ์ฟ้องร้องสินจ้างและค่าเสียหายได้อีก

                                                         โจทก์ฟ้องและแก้ไขคำฟ้องว่า  เมื่อวันที่  7  มิถุนายน  2536  จำเลยจ้างโจทก์เข้าทำงานโดยตำแหน่งสุดท้ายเป็นหัวหน้าแผนกตัด  ได้รับค่าจ้างอัตราสุดท้ายเดือนละ  16,740  บาท  ต่อมาวันที่ 19 ธันวาคม 2550 จำเลยเลิกจ้างโจทก์โดยให้เหตุผลในคำสั่งเลิกจ้างว่าจำเลยประสบปัญหาขาดทุนจำเป็นต้องปรับปรุงหน่วยงาน ปรับปรุงกระบวนการผลิตต้องลดค่าใช้จ่ายรวมถึงต้องลดจำนวนพนักงานในบางแผนกลง ก่อนที่จำเลยจะมีคำสั่งเลิกจ้างโจทก์  จำเลยได้พยายามบีบบังคับให้โจทก์ลาออกจากงานโดยการกลั่นแกล้งและเปลี่ยนแปลงสภาพการจ้างเพื่อหวังให้โจทก์ทนทำงานต่อไปไม่ได้  ทั้งรายละเอียดในงบดุลหรืองบการเงินที่จำเลยยื่นไว้ต่อกระทรวงพาณิชย์ก็มิได้แสดงให้เห็นว่าจำเลยประกอบการขาดทุนถึงขนาดจะต้องมีคำสั่งเลิกจ้างโจทก์ ละภายหลังการเลิกจ้างโจทก์และลูกจ้างคนอื่นแล้วจำเลยได้รับสมัครลูกจ้างเพิ่มเติม  การเลิกจ้างโจทก์จึงเป็นการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม จำเลยต้องชดใช้ค่าเสียหายให้แก่โจทก์ในวันที่ 19 ธันวาคม  2550 ซึ่งเป็นวันที่จำเลยมีคำสั่งเลิกจ้างโจทก์ จำเลยได้จัดทำเอกสารใบรับเงินให้โจทก์ลงนาม ซึ่งเอกสารฉบับดังกล่าวมีข้อความในวรรคสุดท้ายว่า  “ข้าพเจ้าไม่ติดใจเรียกร้องเงินอื่นใดจากบริษัทอีก  และข้าฯขอสละสิทธิที่จะเรียกร้องหรือฟ้องให้บริษัทชำระเงินใดๆ  ให้แก่ข้าฯ   เกี่ยวกับการทำงานของข้าฯ   กับบริษัทเสียทั้งสิ้น” ก่อนโจทก์จะลงนามโจทก์โต้แย้งให้จำเลยตัดข้อความจำกัดสิทธิดังกล่าวออกไปแต่จำเลยไม่ยินยอม จำเลยแจ้งว่าจะจ่ายเงินให้ตามกฎหมายหากไม่ลงนามก็จะไม่จ่ายเงินให้แก่โจทก์อันเป็นการทำกลฉ้อฉลอันถึงขนาดซึ่งหากโจทก์รู้ความจริงโจทก์ก็จะไม่ลงนาม คำสั่งเลิกจ้างโจทก์จึงเป็นการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมไม่มีผลบังคับ จำเลยต้องรับโจทก์กลับเข้าทำงานในตำแหน่งเดิม  แต่หากไม่ยอมรับหรือไม่อาจรับเข้าทำงานได้จำเลยจำต้องชดใช้เงินเป็นค่าเสียหายให้แก่โจทก์ ขอให้บังคับจำเลยรับโจทก์กลับเข้าทำงานในตำแหน่งเดิม หากจำเลยไม่ยอมรับโจทก์กลับเข้าทำงานในตำแหน่งเดิมก็ให้จำเลยชำระเงินค่าเสียหายกรณีเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม 1,353,708  บาท  สินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้า 2,232  บาท พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปี นับแต่วันเลิกจ้างจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์

  

                ศาลแรงงานภาค  2  พิจารณาแล้วพิพากษายกฟ้อง

                ศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานตรวจสำนวนประชุมปรึกษาแล้ว   ศาลแรงงานภาค  2  ฟังข้อเท็จจริงเป็นยุติว่า  เมื่อวันที่  7  มิถุนายน  2536 จำเลยจ้างโจทก์เข้าทำงาน  ตำแหน่งสุดท้ายหัวหน้าแผนกตัด ได้รับค่าจ้างอัตราสุดท้ายเป็นรายเดือนตามฟ้อง จำเลยมีข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานตามเอกสารหมาย ล.2 และบัญชีงบดุลประจำปี   2548   และ  2549 เอกสารหมาย   ล.3   จำเลยเลิกจ้างโจทก์และลูกจ้างอื่นรวมทั้งหมด 30 คน  เนื่องจากกิจการของจำเลยขาดทุนและมีการปรับเปลี่ยนกรรมการจำเลยชุดใหม่ทั้งหมด ในการเลิกจ้างโจทก์นั้น จำเลยมีหนังสือเลิกจ้างโดยให้มีผลเป็นการเลิกจ้างทันทีตั้งแต่วันที่ 19 ธันวาคม 2550 ตามหนังสือเลิกจ้างเอกสารหมาย  ล.1 หลังจากจำเลยเลิกจ้างโจทก์แล้ว  โจทก์ลงลายมือชื่อโดยสมัครใจในใบรับเงินเอกสารหมาย จ.ล.1  และได้รับเงินจากจำเลยตามเอกสารดังกล่าว  ซึ่งยังคงขาดสินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้า 2,232 บาท ต่อมาจำเลยประกาศรับสมัครงานซึ่งได้รับลูกจ้างใหม่เข้ามาทำงานแทนตำแหน่งโจทก์ตามเอกสารหมาย  จ.4  และไม่ปรากฏว่าจำเลยรับลูกจ้างใหม่เข้ามาทำงานเท่ากับจำนวนที่เลิกจ้างไปหรือไม่ แล้ววินิจฉัยว่าการที่จำเลยเลิกจ้างโจทก์ไม่เป็นการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม  การที่โจทก์ลงลายมือชื่อในใบรับเงินเอกสารหมาย  จล.1  ที่มีข้อความถือได้ว่าโจทก์สละสิทธิเรียกร้องเงินประเภทอื่นอันจะพึงได้รับตามกฎหมายหรือระเบียบข้อบังคับของจำเลย ซึ่งรวมทั้งสิทธิเรียกร้องค่าเสียหายจากการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม เป็นการกระทำโดยสมัครใจของโจทก์  โจทก์จึงไม่มีสิทธิเรียกร้องเงินตามฟ้องจากจำเลย

                ที่โจทก์อุทธรณ์ว่าในทางปฏิบัติผู้ทำนิติกรรมโดยกลฉ้อฉลทุกคนจะตกลงเข้าทำนิติกรรมหรือยินยอมลงนามในนิติกรรมนั้นด้วยความสมัครใจทั้งสิ้น เพียงแต่ความสมัครใจนั้นมิได้เกิดจากความประสงค์อันแท้จริง เมื่อผู้จัดการโรงงานทำคำเสนอเป็นหนังสือเลิกจ้างพร้อมอธิบายว่าจำเลยขาดทุน ทำให้โจทก์หลงเชื่อว่าเหตุผลในการเลิกจ้างเป็นความจริง โจทก์ลงลายมือชื่อในใบรับเงินโดยไม่มีอำนาจต่อรอง ไม่มีทางเลือกและไม่เข้าใจข้อความจำกัดสิทธิ   การที่ศาลแรงงานภาค  2  วินิจฉัยตามใบรับเงินเอกสารหมาย  จล.1  เป็นการวินิจฉัยโดยปราศจากพยานหลักฐานสนับสนุนเนื่องจากวินิจฉัยตามคำเบิกความของพยานจำเลยที่ว่าเหตุที่ไม่ระบุเรื่องการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมเพราะเป็นสิทธิของจำเลยที่จะระบุหรือไม่ก็ได้ ทั้งที่พยานโจทก์ 2 ปากยืนยันว่าจำเลยไม่ได้แจ้งให้โจทก์ทราบเกี่ยวกับการสละสิทธิให้รวมถึงการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม นอกจากนี้ที่วินิจฉัยว่าไม่อาจถือว่าจำเลยมีพฤติการณ์กลั่นแกล้งโจทก์ก็ไม่ชอบเพราะศาลแรงงานภาค 2 ฟังข้อเท็จจริงผิดไปว่าไม่มีการรับลูกจ้างใหม่เท่ากับจำนวนลูกจ้างที่ถูกเลิกจ้าง ทั้งที่มีข้อเท็จจริงว่าจำนวนลูกจ้างใหม่ใกล้เคียงกับจำนวนที่ถูกเลิกจ้าง และไม่ได้ฟังข้อเท็จว่าจำเลยไม่ได้แจ้งการประเมินการทำงานให้โจทก์ทราบ เมื่อจำเลยรับลูกจ้างใหม่เข้ามาแทนตำแหน่งของโจทก์ต้องถือว่าเป็นการกลั่นแกล้งโจทก์อันเป็นการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมนั้น เห็นว่า ศาลแรงงานภาค 2 ฟังข้อเท็จจริงว่าเมื่อเหตุที่จำเลยเลิกจ้างโจทก์และลูกจ้างอื่นรวม 30 คน ก็เนื่องจากกิจการขาดทุนและมีการเปลี่ยนแปลงผู้บริหารชุดใหม่ทั้งหมด  และไม่ปรากฏว่าจำเลยรับลูกจ้างใหม่เท่ากับจำนวนที่จำเลยเลิกจ้างไปหรือไม่   กรณีไม่อาจถือว่าจำเลยมีพฤติการณ์กลั่นแกล้งโจทก์ ไม่เป็นการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม  โจทก์ลงลายมือชื่อด้วยความสมัครใจในใบรับเงินเอกสารหมาย  จล.1 และรับเงินจากจำเลยครบตามใบรับเงิน โจทก์จึงไม่มีสิทธิเรียกร้องเงินจากจำเลยอีก เช่นนี้อุทธรณ์ของโจทก์ทั้งหมดล้วนแต่เป็นการโต้แย้งดุลพินิจในการับฟังพยานหลักฐานของศาลแรงงานภาค  2  เพื่อให้ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงแตกต่างจากการฟังข้อเท็จจริงของศาลแรงงานภาค  2  อันจะนำไปสู่การวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายเกี่ยวกับการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมและสิทธิที่โจทก์จะได้รับเงินตามฟ้อง   จึงเป็นอุทธรณ์ในข้อเท็จจริงต้องห้ามตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน  พ.ศ.  2522   มาตรา  54 วรรคหนึ่ง  ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย

                มีปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์โจทก์ว่า  การที่โจทก์ลงลายมือโดยสมัครใจในใบรับเงินเอกสารหมาย จล.1 และรับเงินจากจำเลยตามใบรับเงินครบ โดยใบรับเงินมีข้อความสละสิทธิเรียกร้องเงินจากจำเลยอีก โจทก์ยังมีสิทธิเรียกร้องค่าเสียหายจากการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมและสินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้าจากจำเลยหรือไม่   โดยโจทก์อุทธรณ์ว่าแม้โจทก์ลงลายมือชื่อในใบรับเงินก็ไม่มีผลบังคับผูกพันโจทก์ ข้อความสละสิทธิเรียกร้องเงินไม่อาจตีความให้รวมถึงค่าเสียหายจากการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมและสินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้า นั้น เห็นว่า เมื่อข้อเท็จจริงได้ความว่าภายหลังจากจำเลยเลิกจ้างโจทก์ โจทก์รับทราบการเลิกจ้างและตกลงยอมรับเงินโดยลงลายมือด้วยความสมัครใจไว้ในใบรับเงินเอกสารหมาย จล.1 ที่มีข้อความว่า  “ข้าพเจ้าไม่ติดใจเรียกร้องเงินอื่นใดจากบริษัทฯอีก  และข้าพเจ้าขอสละสิทธิที่จะเรียกร้องหรือฟ้องร้องให้บริษัทฯชำระเงินใดๆ ให้แก่ข้าพเจ้าเกี่ยวกับการทำงานของข้าพเจ้ากับบริษัทฯเสียทั้งสิ้น และจำเลยจ่ายเงินตามใบรับเงินดังกล่าวให้แก่โจทก์ครบ  ความหมายของคำว่า  เงินอื่นใดและเงินใดๆ ที่โจทก์ไม่ติดใจเรียกร้องหรือสละสิทธิย่อมหมายความรวมถึงสินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้าตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน  พ.ศ. 2541   มาตรา  17  และค่าเสียหายจากการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน  พ.ศ. 2522  มาตรา 49  เมื่อค่าเสียหายจากการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมไม่ใช่ค่าชดเชยตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ซึ่งเป็นกฎหมายเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชน โจทก์ย่อมสละเงินดังกล่าวได้นอกจากนี้เมื่อโจทก์ตกลงยอมรับเงินโดยลงลายมือชื่อด้วยความสมัครใจในใบรับเงินเอกสารหมาย  จล.1  หลังจากโจทก์ทราบการเลิกจ้างแล้ว   โจทก์ย่อมสละสิทธิเรียกร้องสินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้าได้    บันทึกสละสิทธิเรียกร้องค่าเสียหายจากการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมและสินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้าย่อมมีผลผูกพันโจทก์จึงไม่มีสิทธิเรียกร้องเงินดังกล่าวจากจำเลยอีก ศาลแรงงานภาค 2 พิพากษามานั้นศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย   อุทธรณ์ของโจทก์ข้อนี้ฟังไม่ขึ้น   ส่วนปัญหาตามอุทธรณ์ข้ออื่นของโจทก์ไม่จำต้องวินิจฉัยเพราะไม่ทำให้ผลของคดีเปลี่ยนแปลง

 

 

       เรียบเรียงโดย บริษัท กฎหมายปาระมี จำกัด