คำพิพากษาฎีกาที่    4653/56

ค่าเช่าที่พัก  ค่าใช้จ่ายเดินทางเป็นสวัสดิการไม่ถือเป็นค่าจ้าง

โจทก์ฟ้องและแก้ไขคำฟ้องว่า จำเลยที่  2  ตำแหน่งรองประธานกรรมการเป็นผู้รับผิดชอบในการดำเนินงานของจำเลยที่   1   จึงมีฐานะเป็นนายจ้างของโจทก์ด้วย   จำเลยที่ 1 จ้างโจทก์ทำงานในตำแหน่งผู้ช่วยรองประธานฝ่ายการรับประกันและช่องทางการจัดจำหน่ายที่เป็นทางเลือกตามสัญญาจ้างแรงงานฉบับลงวันที่   28   เมษายน   2546   นอกจากเงินเดือนโจทก์ยังมีสิทธิได้รับประโยชน์ต่างๆ  เช่น  ค่าที่อยู่อาศัย   ค่าเดินทางจากการทำงานที่มีประสิทธิภาพและเป็นที่พอใจของจำเลยที่ 1 โจทก์ได้รับการแจ้งจากจำเลยที่  1  ว่า  โจทก์จะได้รับเงินค่าใช้จ่ายสำหรับคนขับรถรายเดือน เดือนละ  18,000 บาท  และจะได้รับส่วนแบ่งจากยอดขายในอัตรา 0.002 ของยอดการเก็บเบี้ยประกันจากสามช่องทางขาย ซึ่งประกอบด้วยการขายผ่านตัวแทน   ช่องทางการจัดจำหน่ายของผู้ที่เป็นหุ้นส่วน   และการขายตรง   ต่อมาเมื่อวันที่  1 มกราคม 2551 โจทก์ได้รับแจ้งจากจำเลยที่  1  ว่ามีการปรับเงินเดือนและค่าใช้จ่ายอันเนื่องมาจากการจ้างงานให้มีผลในวันที่ 1 มกราคม 2551 โดยโจทก์จะได้รับเงินเดือนในอัตราเดือนละ 83,097 บาท เหรียญฮ่องกง หรือประมาณ  360,000 บาท   ค่าที่อยู่อาศัยในอัตราเดือนละ 105,950   บาท ค่าพาหนะและค่าเดินทางในอัตราเดือนละ  62,100 บาท และจำเลยที่  1 ได้ยกเลิกเงินส่วนแบ่งจากยอดขายที่โจทก์ได้รับโดยปราศจากความยินยอมของโจทก์ภายหลังมีการประชุมระหว่างโจทก์กับจำเลยที่ 2 แต่จำเลยทั้งสองยังคงยืนยันไม่จ่ายเงินส่วนแบ่งจากยอดขายให้แก่โจทก์และมีเจตนากลั่นแกล้งโจทก์สั่งพักงานโจทก์   โดยไม่มีกำหนดเวลา  ทั้งไม่อนุญาตให้โจทก์เข้าไปยังสถานประกอบการของจำเลยที่ 1 จากนั้นเมื่อวันที่  3  กรกฎาคม   2551  จำเลยที่  1  มีคำสั่งเลิกจ้างโจทก์โดยโจทก์ไม่ได้กระทำความผิด จำเลยที่  1  ได้ชำระเงินเดือน   ค่าที่อยู่อาศัยและค่าเดินทางเป็นเงิน 52,775 บาท  สินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้าเป็นเงิน  359,659  บาท  ค่าจ้างสำหรับวันหยุดพักผ่อนประจำปีเป็นเงิน   116,209   บาท   ค่าชดเชย   2,158,171   บาท   การจ่างเงินของจำเลยที่  1 ให้แก่โจทก์ดังกล่าวไม่เป็นไปตามที่กฎหมายแรงงานกำหนดเนื่องจากไม่นำค่าสิทธิประโยชน์ตามสัญญาที่จำเลยที่ 1 จ่ายเพื่อตอบแทนการทำงานแก่โจทก์มารวมเพื่อเป็นฐานในการคำนวณค่าชดเชย   สินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้าและค่าจ้างสำหรับวันหยุดพักผ่อนประจำปี   ขอให้บังคับจำเลยทั้งสองจ่ายสินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้า   1,209,630   บาท   พร้อมดอกเบี้ยผิดนัดในอัตราร้อยละ  15   ต่อปี   นับแต่วันที่  3  กรกฎาคม   2551   และเงินเพิ่มจากการจงใจไม่ชำระเงินตามกฎหมายแรงงานในอัตราร้อยละ  15  ทุกๆ ระยะเวลา  7  วัน   ของเงิน  1,209,630  บาท  นับแต่วันที่  3  กรกฎาคม  2551   เป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จ  ค่าจ้างสำหรับวันหยุดพักผ่อนประจำปี 73,036   บาท   ค่าชดเชย 2,708,129 บาท พร้อมดอกเบี้ยผิดนัดในอัตราร้อยละ 15   ต่อปี ของยอดเงิน   2,781,165 บาท   นับแต่วันที่  3  กรกฎาคม  2551   และเงินเพิ่มจากการจงใจผิดนัดไม่ชำระเงินตามกฎหมายแรงงานในอัตราร้อยละ 15 ทุกๆ ระยะเวลา 7 วัน ของเงิน  2,781,165 บาท นับแต่วันที่  3 กรกฎาคม 2551   เป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จ   เงินส่วนแบ่งจากยอดการขายของเดือนมกราคม 2551   ถึงเดือนกรกฎาคม   2551   เฉลี่ยเดือนละ   215,000 บาท  รวมเป็นเงิน  1,505,000   บาท พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ  7.5  ต่อปี   นับแต่วันที่  3  กรกฎาคม  2551   เป็นต้นไป   โบนัสตามข้อตกลงการจ่ายเงินโบนัสประจำปี  พ.ศ.  2550   และข้อตกลงเรื่องเงินตอบแทนระยะยาวเป็นเงิน  3,200,000   บาท   พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ  7.5  ต่อปี  นับแต่วันที่  3  กรกฎาคม 2551 เป็นต้นไป   เงินตามกองทุนบำเหน็จบำนาญตามสัญญา 432,000  บาท พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ 7.5  ต่อปี   นับแต่วันที่  3  กรกฎาคม   2551 เป็นต้นไป และค่าเสียหายจากการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม 4,055,250  บาท  พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ  7.5  ต่อปี  นับแต่วันที่   3   กรกฎาคม 2551 เป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จ

 

จำเลยทั้งสองให้การและแก้ไขคำให้การว่า  โจทก์เป็นลูกจ้างของจำเลยที่  1 จำเลยที่  2  ไม่ใช่นายจ้างของโจทก์   จำเลยที่  2  ทำแทนจำเลยที่  1   ไม่ได้กระทำการในฐานะส่วนตัว  จำเลยที่  2  จึงไม่ต้องรับผิดต่อโจทก์   และเมื่อวันที่   30   กรกฎาคม   2551   จำเลยที่ 2  ได้ลาออกจากการเป็นกรรมการของจำเลยที่ 1 แล้ว  จำเลยที่ 1 ตกลงจ่ายค่าจ้างให้แก่โจทก์จำนวน 515,424  ดอลลอร์ฮ่องกงต่อปี   แบ่งจ่ายเป็นรายเดือนจำนวน  12  เดือนเท่าๆ กัน   ค่าเช่าที่พัก ค่าใช้จ่ายในการเดินทาง ค่าใช้จ่ายสำหรับคนขับรถและเงินอื่นๆ   ถือเป็นสวัสดิการเพื่อช่วยเหลือโจทก์ซึ่งเป็นชาวต่างประเทศที่ต้องเดินทางมาทำงานในประเทศไทย ไม่ได้จ่ายเพื่อตอบแทนการทำงานจึงมิใช่ค่าจ้างตามฟ้อง นอกจากนี้เงินส่วนแบ่งจากยอดขายมีลักษณะเป็นค่าคอมมิสชัน   จ่ายเพื่อเป็นสวัสดิการ   และมิได้จ่ายเป็นจำนวนที่แน่นอน   จึงมิใช่ค่าจ้างเช่นกัน   การยกเลิกการจ่ายเงินส่วนแบ่งจากยอดขายเป็นไปเพื่อให้แนวทางการบริหารงานของกลุ่มบริษัทพรูเด็นเชียลมีความเอก ภาพและสอดคล้องกันทั้งภูมิภาค และจำเลยที่  1  ได้พูดคุยเจรจากับโจทก์ในเรื่องดังกล่าวหลายครั้งโดยมอบผลประโยชน์ตอบแทนให้แต่โจทก์กลับมอบหมายให้ทนายความมีหนังสือทวงถาม และขู่ว่าหากไม่ปฏิบัติตามจะดำเนินการทางกฎหมายกับผู้ที่เกี่ยวข้องทุกคน   การกระทำของโจทก์ไม่เหมาะสมและไม่สมควรและเป็นปฏิปักษ์กับจำเลยที่   1 จึงไม่มีทางอื่นใดนอกจากจะต้องพักงานโจทก์ไว้ก่อน  ซึ่งระหว่างพักงานจำเลยที่   1  ได้ชำระค่าจ้างและสวัสดิการให้แก่โจทก์ตามปกติ จำเลยที่  1  พยายามเจรจากับโจทก์หลายครั้งแต่ไม่ประสบผลสำเร็จ  จำเลยที่   1   จึงต้องเลิกจ้างโจทก์เพื่อลดความขัดแย้งในการบริหารงาน   จำเลยที่   1 จ่ายค่าชดเชย  เงินเดือน   ค่าที่พักอาศัย ค่าเดินทางจนถึงวันบอกเลิกจ้าง   สินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้า  ค่าจ้างสำหรับวันหยุดพักผ่อนประจำปีครบถ้วนแล้ว   ที่โจทก์มอบให้ทนายความทวงถามและขู่ว่าจะดำเนินคดีกับจำเลยที่  1  ก็เป็นการกระทำที่ไม่เหมาะสมในฐานะผู้บริหาร จำเลยที่  1  เลิกจ้างโจทก์เพราะมีเหตุจำเป็นและสมควร   มิใช่การเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม   ภายหลังเลิกจ้างโจทก์ได้งานใหม่ทำแล้ว   จึงมิได้เสียโอกาสในการทำงานแต่อย่างใด  จำเลยที่   1   ไม่จำต้องจ่ายค่าเสียหายใดๆ   แก่โจทก์อีก   สินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้าเรียกดอกเบี้ยได้เพียงร้อยละ 7.5   ต่อปี   และเมื่อโจทก์ไม่ได้ทวงถามให้จำเลยทั้งสองชำระหนี้มาก่อน   จึงคิดดอกเบี้ยผิดนัดได้นับแต่วันฟ้องคือวันที่   10   กันยายน 2551   เป็นต้นไป   ขอให้ยกฟ้อง

ระหว่างพิจารณา   โจทก์ขอถอนฟ้องจำเลยที่   2   ศาลแรงงานกลางมีคำสั่งอนุญาต  จำหน่ายคดีเฉพาะจำเลยที่   2   ออกจากสารบบความ

 

ศาลแรงงานกลางพิจารณาแล้ว   พิพากษาให้จำเลยที่   1   จ่ายสินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้า   335,715   บาท   เงินส่วนแบ่งจากยอดขาย   1,283,031.40   บาท   เงินจากกองทุนบำเหน็จบำนาญ 432,000 บาท และค่าเสียหายจากการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม 1,700,000   บาท   พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อย   7.5  ต่อปี   ของเงินแต่จะจำนวนดังกล่าวนับจากวันฟ้อง  (ฟ้องวันที่   10   กันยายน   2551)   เป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จให้แก่โจทก์เสร็จสิ้น  คำขออื่นนอกจากนี้ให้ยก

 

โจทก์อุทธรณ์ต่อศาลฎีกา

 

ศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานตรวจสำนวนประชุมปรึกษาแล้ว ศาลแรงงานกลางฟังข้อเท็จจริงเป็นยุติว่า   โจทก์เข้าทำงานเป็นลูกจ้างจำเลยที่   1   เมื่อวันที่   1   พฤษภาคม 2546 โดยจำเลยที่ 1 ตกลงจ่ายค่าจ้างและเงินอื่นๆ   ให้แก่โจทก์ตามหนังสือจ้างงาน   ระหว่างโจทก์ทำงานเป็นลูกจ้าง   จำเลยที่  1  โดยนายเท็ดซี   ริดจ์เวย์   ประธานเจ้าหน้าที่บริหารตกลงเพิ่มสิทธิประโยชน์ให้แก่โจทก์   2   ประการคือ   ค่าเบี้ยเลี้ยงคนขับรถรายเดือนละ   18,000   บาท และเงินส่วนแบ่งจากยอดขาย  0.002 ของยอดเก็บค่าเบี้ยประกันจากสามช่องทางคือ   การขายผ่านตัวแทน การจัดจำหน่ายของผู้ที่เป็นหุ้นส่วน   และการขายตรง  โดยจะจ่ายเงินดังกล่าวให้แก่โจทก์พร้อมกับเงินเดือน   ข้อตกลงดังกล่าวมีผลตั้งแต่วันที่   1  มิถุนายน  2549   จำเลยที่   1   มีหนังสือแจ้งขึ้นเงินเดือนและสิทธิประโยชน์ให้แก่โจทก์และยกเลิกเงินส่วนแบ่งจากยอดขายให้มีผลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม   2551   เป็นต้นไป   ภายหลังโจทก์มอบอำนาจให้ทนายความมีหนังสือทวงถามจำเลยที่ 1 ให้จ่ายเงินส่วนแบ่งจากยอดขายแก่โจทก์  จำเลยที่ 1   มีคำสั่งพักงานโจทก์เมื่อวันที่  9  พฤษภาคม 2551   และเลิกจ้างโจทก์เมื่อวันที่   3   กรกฎาคม   2551 

 

คดีมีปัญหาตามอุทธรณ์ของโจทก์ประการแรกว่า   ค่าเช่าที่พัก   ค่าใช้จ่ายในการเดินทาง   เบี้ยเลี้ยงสำหรับคนขับรถและเงินส่วนแบ่งจากยอดขาย   เป็นค่าจ้างหรือไม่   ตามบทนิยามมาตรา   5  แห่ง   พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน  พ.ศ.  2541   คำว่า   “ค่าจ้าง” หมายความว่าเงินที่นายจ้างและลูกจ้างตกลงกันจ่ายเป็นค่าตอบแทนในการทำงานตามสัญญาจ้างฯ....”   ดังนั้นในการพิจารณาว่าเงินใดที่นายจ้างจ่ายให้แก่ลูกจ้างเป็นค่าจ้างหรือไม่ จึงต้องพิจารณาวัตถุประสงค์ของนายจ้างว่า เป็นเงินที่นายจ้างจ่ายเพื่อตอบแทนการทำงานของลูกจ้างหรือไม่ โดยไม่จำต้องพิจารณาวิธีการจ่ายเงินแก่ลูกจ้างหรือรูปแบบการจ่ายเงินเป็นสำคัญเมื่อจำเลยที่ 1 จ่ายค่าเช่าที่พักและค่าใช้จ่ายในการเดินทาง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเหลือโจทก์ซึ่งเป็นชาวต่างชาติที่ต้องมาพักอาศัยในประเทศไทย เพื่อช่วยเหลือโจทก์ในการเดินทางและจ่ายค่าเบี้ยเลี้ยงสำหรับคนขับรถ เพื่อให้โจทก์มีคนขับในการเดินทางระหว่างที่ทำงานให้แก่จำเลยที่ 1 ดังนั้น ค่าเช่าที่พัก  ค่าใช้จ่ายในการเดินทาง และเบี้ยเลี้ยงสำหรับคนขับรถจึงมิใช่การจ่ายเงินเพื่อตอบแทนการทำงานในเวลาทำงานปกติอันเป็นค่าจ้าง หากแต่เป็นเงินสวัสดิการเพื่อช่วยเหลือโจทก์เท่านั้น  ส่วนเงินส่วนแบ่งจากยอดขายศาลแรงงานกลางฟังข้อเท็จจริงว่าการจ่ายเงินส่วนแบ่งจากยอดขายเกิดจากประสิทธิ ภาพในการทำงานของทีมงานโจทก์ที่จะขายและเก็บค่าเบี้ยประกันภัยได้ตามยอดขายหรือไม่ หากทีมงานของโจทก์เก็บยอดขายได้น้อยโจทก์ย่อมได้รับผลประโยชน์จากยอดขายดังกล่าวน้อยด้วย เมื่อเงินส่วนแบ่งจากยอดขายขึ้นอยู่กับการทำงานของทีมงานโจทก์  มิใช่การทำงานตามปกติของโจทก์โดยตรง เงินดังกล่าวจึงมิใช่เงินที่จ่ายเพื่อตอบแทนการทำงานของโจทก์แต่เป็นการจ่ายเพื่อจูงใจให้โจทก์ตั้งใจปฏิบัติงานตามหน้าที่เพื่อสนับสนุนการทำงานของทีมงานมากขึ้น เงินส่วนแบ่งจากยอดขายจึงมิใช่ค่าจ้าง ที่ศาลแรงงานกลางวินิจฉัยมานั้นศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย อุทธรณ์ของโจทก์ฟังไม่ขึ้น

พิพากษายืน.

 

เรียบเรียงโดย บริษัท กฎหมายปาระมี จำกัด