คำพิพากษาฎีกาที่    11415/57

  “  นายจ้าง  ” ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน  มาตรา  5

  

โจทก์ฟ้องว่า   โจทก์เป็นลูกจ้างของนางพเยาว์   อ่องบางน้อย   และนางพัชรินทร์  กสิวิริยะวงศ์   ได้รับค่าจ้างอัตราสุดท้ายเดือนละ   5,250   บาท   ทำงานเฉพาะวันจันทร์ พุธ ศุกร์   เข้าทำงานตั้งแต่วันที่   1  มีนาคม   2546   นางพเยาว์และนางพัชรินทร์จ่ายค่าประกันสังคมให้แก่โจทก์จนถึงปัจจุบัน  และบุคคลทั้งสองค้างค่าจ้างตั้งแต่เดือนมกราคม   2548  ถึง เดือนกุมภาพันธ์   2551 โจทก์ยื่นคำร้องต่อจำเลยขอให้มีคำสั่งให้บุคคลทั้งสองจ่ายค่าจ้างที่ค้างแก่โจทก์   จำเลยในฐานะพนักงานตรวจแรงงานมีคำสั่งที่  21/2551   ลงวันที่   7   พฤษภาคม   2551 ว่าโจทก์ไม่ใช่ลูกจ้างของนางพเยาว์และนางพัชรินทร์ จึงไม่มีสิทธิเรียกเงินค่าจ้างค้างจ่ายและดอกเบี้ยจากบุคคลทั้งสอง   ซึ่งเป็นคำสั่งไม่ชอบด้วยกฎหมายขอให้เพิกถอนคำสั่งพนักงานตรวจแรงงานดังกล่าว  กับขอให้บังคับนางพเยาว์และนางพัชรินทร์จ่ายค่าจ้างที่ค้าง 212,160 บาท  พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ  15  ต่อปี  ในยอดเงินที่ค้างจ่ายในแต่ละเดือนไปจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์

จำเลยให้การว่า  เมื่อโจทก์ยื่นคำร้องต่อพนักงานตรวจแรงงาน   สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัดสมุทรสาคร  ว่างนางพเยาว์   อ่องบางน้อย   และนางพัชรินทร์ กสิวิริยะวงศ์   ค้างจ้างค่าจ้างโจทก์ตั้งแต่เดือนมกราคม  2548  ถึง  กุมภาพันธ์  2551  รวมเป็นเงินทั้งสิ้น  212,160  บาท  จำเลยในฐานะพนักงานตรวจแรงงานสอบสวนแล้วเห็นว่าหน้าที่ขับรถของโจทก์ตามที่อ้างแท้จริงแล้วเป็นเรื่องที่โจทก์รับอาสาในฐานะเจ้าของรถที่นำเข้ามาร่วมในกลุ่มเดินรถร่วมองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ   สาย   81  เป็นการทำให้โดยไม่มีสิ่งตอบแทน   ส่วนที่มีการให้ค่าน้ำมันรถ   5,000   บาท   เป็นการตอบแทนสินน้ำใจนางพเยาว์และนางพัชรินทร์ไม่ได้มีเจตนาที่จะผูกนิติสัมพันธ์กับโจทก์ในฐานะนายจ้างและลูกจ้างของนางพเยาว์และนางพัชรินทร์ต้องมาลงชื่อเข้าทำงานตั้งแต่วันจันทร์ - วันเสาร์  เวลา   8.00 น. – 17.00 น.   และมีวันหยุดประจำสัปดาห์    จะต้องรับฟังคำสั่งและอาจถูกลงโทษทางวินัย    หากลูกจ้างทำผิดวินัย    แต่กรณีของโจทก์ไม่ต้องมาลงลายมือชื่อทำงานระยะเวลาการทำงานของโจทก์ไม่เหมือนกับลูกจ้างดังกล่าว เมื่อโจทก์ทำหน้าที่ขับรถเสร็จแล้วก็สามารถไปทำภารกิจอื่นได้   ไม่ต้องกลับมาทำงาน  โจทก์ไม่ต้องรับฟังคำสั่งใดๆ จากนางพเยาว์และนางพัชรินทร์ในการปฏิบัติหน้าที่พนักงานขับรถ  นางพเยาว์และนางพัชรินทร์ไม่สามารถลงโทษทางวินัยแก่โจทก์หากปฏิบัติหน้าที่พนักงานขับรถบกพร่อง  และไม่เคยออกเงินของตนในฐานะนายจ้างสมทบกองทุนประกันสังคมในนามของโจทก์ซึ่งเป็นผู้ประกันตน อนึ่งหากศาลฟังว่ากรณีดังกล่าวเป็นเรื่องสัญญาจ้างแรงงาน    หลังจากที่นางพเยาว์และนางพัชรินทร์นำเงินไปชำระให้แก่โจทก์  10,200  บาท   ตามที่โจทก์ได้ร้องขอต่อพนักงานตรวจแรงงานในครั้งแรกเมื่อประมาณต้นปี   2548  ก็ปรากฏว่านางพเยาว์และนางพัชรินทร์ไม่เคยมอบหมายงานใดๆ  ให้แก่โจทก์ทำอีกต่อไป และโจทก์ก็ไม่เคยขวนขวายที่จะกลับมาทำงานอีก มิหนำซ้ำโจทก์ไปขึ้นทะเบียนประกันสังคมโดยแจ้งแก่ทางสำนักงานประกันสังคมว่านางสุมาลี  เหลืออรุณสวัสดิ์  และนางพเยาว์เป็นนายจ้างของตน  พฤติการณ์ดังกล่าวเห็นได้ชัดแล้วว่าคู่สัญญาจ้างแรงงานระหว่างโจทก์กับนางพเยาว์และนางพัชรินทร์มีเจตนาที่จะเลิกสัญญาจ้างแรงงานกันโดยปริยาย จึงไม่มีสัญญาจ้างแรงงานอันจะเป็นฐานให้โจทก์มาเรียกร้องขอค่าจ้างและดอกเบี้ยได้อีกต่อไป    ขอให้ยกฟ้อง

ระหว่างพิจารณานางพเยาว์   อ่อนบางน้อย  และนางพัชรินทร์   กสิวิริยะวงศ์  ยื่นคำร้องขอเข้าเป็นจำเลยร่วม    ศาลแรงงานกลางอนุญาต

ศาลแรงงานกลางพิจารณาแล้ว  ฟังข้อเท็จจริงว่า โจทก์เป็นผู้นำเหรียญกษาปณ์ค่าโดยสารของกลุ่มเดินรถไปแลกเป็นธนบัตรที่คลังจังหวัดสมุทรสาครเดือนละ 4 ครั้ง ได้รับเงินเดือนละ  5,000  บาท จากเงินกองกลางของกลุ่มที่หักจากรายได้ของรถแต่ละคันจำเลยร่วมทั้งสองไม่มีอำนาจบังคับบัญชาโจทก์ได้  แล้วินิจฉัยว่า  จำเลยร่วมทั้งสองไม่ใช่เป็นนายจ้างของโจทก์ พิพากษายกฟ้อง

ศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานตรวจสำนวนประชุมปรึกษาแล้ว ปัญหาต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของโจทก์ว่าโจทก์เป็นลูกจ้างของจำเลยร่วมทั้งสองหรือไม่ ในปัญหานี้ศาลแรงงานกลางรับฟังข้อเท็จจริงว่า จำเลยร่วมทั้งสองเป็นหัวหน้ากลุ่มเดินรถร่วมองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ สาย  81 มีรถเข้าร่วม  45 คัน  นางสุมาลีภรรยาโจทก์นำรถเข้าร่วมเดินในกลุ่มด้วย   1   คัน โจทก์มาดูแลรถคันดังกล่าว   โจทก์เป็นผู้นำเหรียญกษาปณ์ค่าโดยสารของกลุ่มเดินรถไปแลกเป็นธนบัตรที่คลังจังหวัดสมุทรสาครเดือนละ  4  ครั้ง  ได้รับเงินเดือนละ  5,000  บาท  เป็นการตอบแทน    ต่อมาเงินเหรียญที่โจทก์นำไปแลกหายไป    340,000  บาท ทางกลุ่มเดินรถจึงเปลี่ยนหน้าที่โจทก์ไปทำหน้าที่อื่นและงดจ่ายเงินแก่โจทก์ในการทำงานโจทก์ไม่ต้องลงเวลาทำงาน หลังจากแลกเหรียญกษาปณ์ที่คลังจังหวัดสมุทรสาครแล้วโจทก์จะไปไหนก็ได้ตามต้องการ  โจทก์ทำงานเดือนละ   4   วัน  เงินค่าตอบแทนเดือนละ   5,000   บาท  ที่จ่ายให้แก่โจทก์ไม่ใช่เงินของจำเลยร่วมทั้งสอง   จำเลยร่วมทั้งสองไม่สามารถควบคุม   ดูแล   สั่งการ    มีอำนาจบังคับบัญชามอบหมายงานให้โจทก์ทำได้    โจทก์ไม่มีการลา   ไม่ต้องลงเวลาทำงาน   เห็นว่า   พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541  มาตรา 5 ให้คำนิยาม  นายจ้าง   หมายความว่า  ผู้ซึ่งตกลงรับลูกจ้างเข้าทำงานโดยจ่ายค่าจ้างให้และลูกจ้าง  หมายความว่า  ผู้ซึ่งตกลงทำงานให้นายจ้างโดยรับค่าจ้างไม่ว่าจะเรียกชื่ออย่างไรทั้งบุคคลที่จะเป็นนายจ้างต้องมีอำนาจบังคับบัญชาเหนือลูกจ้าง ข้อเท็จจริงปรากฎตามที่ศาลแรงงานกลางรับฟังมาว่าในการทำงานของโจทก์    จำเลยร่วมทั้งสองไม่มีอำนาจบังคับบัญชาที่จะควบคุม  สั่งการ   หรือมอบหมายงานให้โจทก์ทำแต่ประการใดอันเป็นลักษณะสำคัญของสัญญาจ้างแรงงาน    ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์   มาตรา  583   ทั้งเงินค่าตอบแทนที่โจทก์ได้รับเดือนละ   5,000   บาท   ก็ไม่ใช่เงินของจำเลยร่วมทั้งสอง    ดังนี้ยังถือไม่ได้ว่าโจทก์เป็นลูกจ้างของจำเลยร่วมทั้งสอง จำเลยร่วมทั้งสองจึงไม่ต้องจ่ายค่าจ้างที่ค้างให้แก่โจทก์ คำสั่งพนักงานตรวจแรงงาน  ที่   21/2551    ลงวันที่  7  พฤษภาคม  2551   ของจำเลยชอบแล้ว  ไม่มีเหตุเพิกถอน  อุทธรณ์ของโจทก์ฟังไม่ขึ้น