คำพิพากษาฎีกาที่  21715/56

  สั่งให้พนักงานขับรถ   ขับรถออกนอกเส้นทางแต่ไม่ได้มีส่วนในการขับรถ   ถือว่าผิดต่อสัญญาจ้าง  แต่ไม่ต้องรับผิดอันมีผลโดยตรงจากมูลละเมิด   ( ขับรถโดยประมาท )       

 

                                                              โจทก์ฟ้องและแก้ไขคำฟ้องว่า  โจทก์เป็นลูกจ้างจำเลยซึ่งเป็นนิติบุคคลประเภทรัฐวิสาหกิจในตำแหน่งพนักงานขับรถยนต์ กองบริการจัดการขนส่งทางบกฝ่ายการขนส่งทางบก  มีหน้าที่ขับรถยนต์บรรทุกรับส่งสินค้า   เมื่อวันที่   23   กุมภาพันธ์   2545   โจทก์และนายมานัส  เถาว์หมอ  ได้รับคำสั่งให้ขับรถยนต์บรรทุกหมายเลขรถ   2410   หมายเลขทะเบียน  71 – 7469   กรุงเทพฯ  ไปส่งสินค้าให้แก่ลูกค้าที่จังหวัดเชียงใหม่  นายมานัสขับรถด้วยความประมาทเลินเล่อ   เป็นเหตุให้รถยนต์บรรทุกพลิกคว่ำตกคลอง ณ ตำบลคลองหก  อำเภอคลองหลวง ปทุมธานี จำเลยสอบสวนแล้วจึงได้ออกคำสั่งที่  กอ.138/2547 ให้โจทก์ร่วมรับผิดกับนายมานัสซึ่งเป็นคำสั่งที่มิชอบ เนื่องจากโจทก์มิได้เป็นผู้ขับรถจนทำให้เกิดอุบัติเหตุ  และจำเลยออกคำสั่งโดยมิได้รับรายงานจากคณะกรรมการอุบัติเหตุ   ซึ่งมีหน้าที่ร่วมพิจารณาประเมินค่าเสียหาย  ค่าสินไหมทดแทน  พร้อมทั้งพิจารณาความรับผิดชอบของผู้ขับยานพาหนะและทำรายงานเสนอต่อผู้มีอำนาจอนุมัติ   อันเป็นการขัดต่อระเบียบของจำเลยว่าด้วยการปฏิบัติเมื่อเกิดอุบัติเหตุเกี่ยวกับยานพาหนะ   พ.ศ.   2536   ข้อ   6,   12,   และ  15,   ตลอดจนจำเลยมิได้มีความเสียหายจริงตามที่เรียกร้องจากโจทก์    และยังไม่ได้ชดใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่บุคคลภายนอก    จึงไม่มีสิทธิตามกฎหมายที่จะเรียกให้โจทก์ชดใช้คืนได้    โจทก์อุทธรณ์คำสั่งต่อจำเลยแล้วแต่จำเลยไม่เพิกถอนขอให้บังคับจำเลยยกเลิกเพิกถอนคำสั่งที่   กอ.138/2547    โดยให้โจทก์ไม่ต้องร่วมรับผิดกับนายมานัส    เถาว์หมอ   ชดใช้เงินคืนจำเลย

 

   

จำเลยให้การว่า   โจทก์เป็นผู้สั่งการให้นายมานัส   เถาว์หมอ  ขับรถยนต์บรรทุกหมายเลขทะเบียน   71 – 7469   กรุงเทพฯ   ออกนอกเส้นทางที่จำเลยกำหนดเพื่อไปเอากระเป๋าสตางค์และใบอนุญาตขับรถของโจทก์ที่บ้านของโจทก์ซึ่งตั้งอยู่ที่คลองแปด ถนนสายกรุงเทพ – นครนายก   อันเป็นการขัดต่อระเบียบคำสั่งที่   ขส.30/2529   เรื่องการกำหนดเส้นทางเดินรถบรรทุกสินค้าประเภทเหมาคันเมื่อนายมานัสขับรถออกนอกเส้นทางจนเกิดอุบัติเหตุก่อความเสียหายขึ้น   จำเลยจึงมีคำสั่งแต่งตั้งกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริง   และกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริงความรับผิดทางละเมิดในกรณีที่เกิดขึ้นซึ่งคณะกรรมการดังกล่าวเห็นว่าโจทก์เป็นต้นเหตุและสั่งให้นายมานัสขับรถออกนอกเส้นทางที่กำหนดจึงต้องร่วมรับผิดกับนายมานัสในความเสียหายที่เกิดขึ้น   ซึ่งโจทก์ยินยอมรับผิดชดใช้ค่าเสียหายร่วมกับนายมานัสไว้  ต่อมาจำเลยส่งผลการสอบสวนให้กรมบัญชีกลางตรวจสอบตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยหลักเกณฑ์การปฏิบัติเกี่ยวกับความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่   พ.ศ.  2539   ซึ่งเมื่อกรมบัญชีกลางพิจารณาแล้วเห็นควรให้โจทก์รับผิดร่วมกับนายมานัสอย่างลูกหนี้ร่วมในความเสียหายที่เกิดขึ้น   จำเลยจึงคำสั่งให้โจทก์ร่วมกับนายมานัสชดใช้ความเสียหาย   คำสั่งดังกล่าวจึงชอบแล้ว   นอกจากนี้โจทก์มิได้อุทธรณ์คำสั่งลงโทษทางวินัยให้ถูกต้องครบถ้วนตามข้อบังคับว่าด้วยวินัยพนักงาน  พ.ศ. 2521 และพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางการปกครอง   พ.ศ.   2539   ก่อน   จึงไม่มีอำนาจฟ้อง  ขอให้ยกฟ้อง

ศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานตรวจสำนวนประชุมปรึกษาแล้ว    ศาลแรงงานกลางรับฟังข้อเท็จจริงว่า โจทก์เป็นลูกจ้างของจำเลยซึ่งเป็นนิติบุคคลประเภทรัฐวิสาหกิจในตำแหน่งพนักงานขับรถยนต์มีหน้าที่ขับรถยนต์บรรทุกรับส่งสินค้า    เมื่อวันที่   23   กุมภาพันธ์   2545  โจทก์ได้รับคำสั่งให้ขับรถยนต์บรรทุกหมายเลขทะเบียน   71 – 7469  กรุงเทพฯ   ไปส่งสินค้าให้แก่ลูกค้าที่จังหวัดเชียงใหม่  โดยมีนายมานัส   เถาว์หมอ   เป็นพนักงานขับรถมือสอง   ในวันเกิดเหตุวันที่   24  กุมภาพันธ์  2545 ขณะที่นายมานัสขับรถยนต์คันดังกล่าวไปตามเส้นทางที่จะไปยังบ้านของโจทก์เพื่อไปเอากระเป๋าสตางค์ที่บรรจุเงินและใบอนุญาตขับรถที่โจทก์ลืมไว้    ระหว่างทางนายมานัสขับรถพลิกคว่ำตกคลองจมน้ำทั้งคันเป็นเหตุให้รถยนต์บรรทุกและสินค้าของลูกค้าได้รับความเสียหายต่อมาจำเลยแต่งตั้งกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริงและคณะกรรมการสอบข้อเท็จจริงความรับผิดทางละเมิด    แล้วมีความเห็นว่านายมานัสขับรถออกนอกเส้นทางและขับรถด้วยความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง   ส่วนโจทก์เป็นผู้สั่งให้นายมานัสขับรถออกนอกเส้นทางถือได้ว่าเป็นต้นเหตุของการเกิดอุบัติเหตุ  ดังนั้น  โจทก์และนายมานัสจึงต้องร่วมกันรับผิดในความเสียหายที่เกิดขึ้น ต่อมากรมบัญชีกลางมีหนังสือแจ้งผลเห็นชอบในเรื่องความรับผิดตามที่จำเลยแจ้งผลไป  แล้วจำเลยมีคำสั่งที่   กอ.138/2547   ลงวันที่   18  สิงหาคม   2547   ให้โจทก์และนายมานัสร่วมกันรับผิดชดใช้ค่าเสียหายที่เกิดแก่ตัวรถเป็นเงิน  143,886.90   บาท   ค่าเสียหายที่เกิดแก่สินค้าซึ่งได้ชดใช้ให้เจ้าของไปแล้วเป็นเงิน 149,313.89 บาท  ค่าเสียหายตามคำพิพากษาของศาลแขวงขอนแก่นคดีหมายเลขแดงที่   2331/2546  เป็นเงิน  259,943   บาท   พร้อมดอกเบี้ยและค่าฤชาธรรมเนียม  ส่วนค่าเสียหายที่เกิดแก่สินค้าและค่าเสียหายที่เกิดแก่ราวกั้นทางของกรมทางหลวง   รวมทั้งค่าเสียหายอื่นใดในอนาคตก็ให้อยู่ในความรับผิดที่จะต้องชดใช้คืนจำเลยต่อไป   ต่อมาจำเลยจ่ายเงินค่าสินค้าให้แก่ผู้เสียหายจากอุบัติเหตุแล้วเป็นเงิน   91,938.89   บาท  และผู้ค้ำประกันการทำงานของนายมานัสจ่ายค่าหายให้แก่จำเลยแล้วเป็นเงิน 50,000   บาท   ทั้งคดีหมายเลขแดงที่  2331/2546 ของศาลแขวงขอนแก่นยังไม่ถึงที่สุด   จำเลยจึงยังมิได้จ่ายเงินตามคำพิพากษาดังกล่าว  แล้ววินิจฉัยว่า โจทก์มีอำนาจฟ้อง   โจทก์สั่งให้นายมานัสขับรถออกนอกเส้นทางที่จำเลยกำหนดไว้อันเป็นการฝ่าฝืนคำสั่งจำเลยเรื่องเส้นทางเดินรถบรรทุกสินค้าประเภทเหมาคัน   โจทก์จึงเป็นผู้ก่อให้นายมานัสกระทำผิดต่อระเบียบ  ฝ่าฝืนคำสั่งที่จำเลยให้ไว้   เมื่อนายมานัสขับรถออกนอกเส้นทางตามคำสั่งของโจทก์จนเกิดอุบัติเหตุก่อความเสียหายขึ้น  ต้องถือว่าโจทก์ประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงและกระทำละเมิดร่วมกับนายมานัสในความเสียหายด้วย ทั้งไม่มีพฤติการณ์ให้โจทก์รับผิดน้อยกว่านายมานัสตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์   มาตรา   420   และ  432    การกระทำละเมิดของโจทก์มิใช่เป็นการกระทำในการปฏิบัติหน้าที่    จึงไม่อยู่ภายใต้บังคับของพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่   พ.ศ.   2539   โจทก์จึงต้องร่วมรับผิดกับนายมานัสชดใช้ค่าเสียหายให้แก่จำเลย  คำสั่งที่   กอ.138/2547    ของจำเลยไม่ชอบบางส่วน  โดยโจทก์คงร่วมรับผิดกับนายมานัสเพียงเท่าที่จำเลยรับช่วงสิทธิตามกฎหมายและค่าเสียหายอันเกิดแก่ตัวรถหลังจากที่จำเลยให้โจทก์เข้าร่วมพิจารณาค่าเสียหายกับคณะกรรมการอุบัติเหตุ รวมทั้งได้ปฏิบัติตามระเบียบจำเลยว่าด้วยการปฏิบัติเมื่อเกิดอุบัติเหตุเกี่ยวกับยานพาหนะเสียก่อน ตลอดจนต้องนำเงินที่ผู้ค้ำประกันของนายมานัสมาหักออกด้วย   เมื่อจำเลยเรียกร้องค่าเสียหายจากโจทก์โดยไม่ถูกต้อง   จำเลยจึงต้องออกคำสั่งใหม่แก้ไขให้ถูกต้องตามระเบียบจำเลยและกฎหมายต่อไป

พิเคราะห์แล้ว    มีปัญหาวินิจฉัยตามที่โจทก์อุทธรณ์ว่าแม้โจทก์จะเป็นผู้สั่งให้นายมานัสขับรถออกนอกเส้นทาง    แต่การเกิดอุบัติเหตุเป็นการกระทำของนายมานัสผู้ขับด้วยความประมาทเลินเล่น ไม่ใช่ผลโดยตรงที่โจทก์เป็นผู้ก่อให้เกิดขึ้นโจทก์จึงไม่ต้องร่วมรับผิดกับนายมานัส  โจทก์จะต้องรับผิดทางด้านวินัยตามข้อบังคับของจำเลยว่าด้วยวินัยพนักงาน   พ.ศ.   2521   และแม้ว่านายมานัสจะขับรถออกนอกเส้นทางก็คงเป็นการขับรถไปในทางการที่จ้างของจำเลย   โจทก์มิใช่ผู้ขับ  โจทก์จึงไม่ใช่ผู้กระทำด้วยความจงใจหรือประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง โจทก์จึงไม่ต้องรับผิดตามพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่   พ.ศ.   2539   มาตรา   8   จึงขอให้ยกเลิกเพิกถอนคำสั่งของจำเลยที่  กอ.138/2547  ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับโจทก์เสียทั้งสิ้น   เห็นว่า  เมื่อโจทก์และนายมานัสได้รับคำสั่งจากจำเลยให้ขับรถยนต์บรรทุกไปส่งสินค้าให้แก่ลูกค้าที่จังหวัดเชียงใหม่    แล้วนายมานัสขับรถออกนอกเส้นทางเพื่อไปเอากระเป๋าสตางค์และใบอนุญาตขับรถของโจทก์ตามคำสั่งของโจทก์และนายมานัสขับรถยนต์บรรทุกพลิกคว่ำตกคลองจมน้ำเป็นเหตุให้รถยนต์บรรทุกและสินค้าเสียหาย  ซึ่งตามระเบียบข้อบังคับของจำเลย     ผู้ขับรถยนต์บรรทุกสินค้าต้องขับรถตามเส้นทางที่กำหนดห้ามออกนอกเส้นทาง  ดังนั้นการที่โจทก์กับนายมานัสได้รับคำสั่งจากจำเลยให้ขับรถไปส่งสินค้าอันเป็นกิจการของจำเลย   แต่โจทก์กลับมีคำสั่งให้นายมานัสขับรถออกนอกเส้นทางเพื่อไปเอากระเป๋าสตางค์และใบอนุญาตขับรถที่ลืมไว้ที่บ้านของโจทก์   จึงเป็นการฝ่าฝืนระเบียบข้อบังคับของจำเลย คำสั่งของโจทก์ที่สั่งให้นายมานัสขับรถออกนอกเส้นทางจึงเป็นการออกคำสั่งที่ไม่ชอบ ถือว่าการกระทำของโจทก์เป็นแต่เพียงผิดสัญญาจ้างแรงงานต่อจำเลย   เมื่อโจทก์ไม่ได้มีส่วนร่วมกับนายมานัสในการขับรถบรรทุกของจำเลยไปพลิกคว่ำตกคลองอันเป็นการกระทำโดยประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง  โจทก์จึงไม่ต้องรับผิดในผลโดยตรงแห่งละเมิดที่นายมานัสเป็นผู้ก่อขึ้น จำเลยไม่มีสิทธิฟ้องเรียกให้โจทก์ชดใช้ค่าสินไหมทดแทนแก่จำเลยในกรณีนายมานัสขับรถโดยประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรงเป็นเหตุให้รถบรรทุกพลิกคว่ำตกคลองได้ตามพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 มาตรา  8  วรรคหนึ่ง  อุทธรณ์ของโจทก์ฟังขึ้น