คำพิพากษาฎีกาที่  6099/56

เลิกจ้างด้วยเหตุปรับโครงสร้างการทำงาน  ปรับลดพนักงาน  แต่ไม่ปรากฏว่าบริษัท ฯ  ประสบปัญหาภาวะเศรษฐกิจถือว่า  เลิกจ้างไม่เป็นธรรม

                             โจทก์ฟ้องว่า  จำเลยที่  1  เป็นนิติบุคคลประเภทมูลนิธิ  มีวัตถุประสงค์ให้การศึกษาภาคบังคับแก่เยาวชน  โรงเรียนนานาชาติใหม่แห่งประเทศไทยจัดตั้งขึ้นตามวัตถุประสงค์ของจำเลยที่  1  โจทก์ทำงานกับจำเลยที่  1  มีตำแหน่งสุดท้ายเป็นผู้ช่วยผู้จัดการโรงเรียนและผู้จัดการฝ่ายการสื่อสารและประสานงานฝ่ายธุรกิจ  โดยได้รับเงินเดือนๆละ  52,635  บาท เมื่อวันที่  14  มิถุนายน  2548  จำเลยที่  4  เรียกโจทก์เข้าไปพบและเลิกจ้างโจทก์ตามนโยบายของจำเลยที่  1  เพราะไม่จำเป็นต้องมีโจทก์ร่วมทำงานด้วย  โดยให้มีผลในวันที่  31  กรกฎาคม  2548  การกระทำดังกล่าวเป็นการเลิกจ้างโจทก์โดยปราศจากความผิดและเหตุตามกฎหมาย  ไม่เป็นธรรม  ทำให้โจทก์ได้รับความเสียหาย  โจทก์ทำงานกับจำเลยที่  1  กว่า  9  ปี  ขณะเลิกจ้างมีอายุกว่า  39  ปี  ประกอบสภาวะทางเศรษฐกิจทำให้หางานใหม่ได้ยาก  โจทก์มีภาระต้องเลี้ยงดูครอบครัว  ขอคิดค่าเสียหายจากฐานเงินเดือนถึงเกษียณอายุการทำงานรวมเวลา  15  ปี  ขอให้จำเลยทั้งห้าร่วมกันจ่ายค่าเสียหายจำนวน  9,474,300  บาท  พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ  7.5  ต่อปี  ของต้นเงินดังกล่าวนับแต่วันถัดจากฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์

                           จำเลยทั้งห้าให้การว่า  จำเลยที่  1  ตกลงจ้างโจทก์เป็นลูกจ้างตั้งแต่วันที่  26  สิงหาคม  2539  และบอกเลิกจ้างเมื่อวันที่  14  มิถุนายน  2548  โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่  31  กรกฎาคม  2548  ตำแหน่งงานสุดท้ายก่อนเลิกจ้างของโจทก์คือผู้จัดการฝ่ายประชาสัมพันธ์ได้รับค่าจ้างอัตราสุดท้ายเดือนละ  52,635  บาท  สาเหตุการเลิกจ้างคือจำเลยที่  1  มีความจำเป็นต้องปรับโครงสร้างองค์กรเพื่อประสิทธิภาพในการบริหารงานของโรงเรียนและสอดคล้องกับกิจกรรมทางการศึกษาและการเรียนของนักเรียนในโรงเรียน  ในการดำเนินการดังกล่าว  จำเลยที่  1  จำต้องใช้มาตรการประหยัดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็นและซ้ำซ้อน  ส่งผลให้ต้องเลิกจ้างลูกจ้างที่รับผิดชอบงานซ้ำซ้อนกัน  เดิมโจทก์มีตำแหน่งเป็นผู้ช่วยผู้จัดการฝ่ายธุรกิจและการประสานงานธุรกิจ  ต่อมาปี  2546  จำเลยที่  1  ปรับโครงสร้างองค์กรโดยยุบแผนกผู้จัดการฝ่ายธุรกิจ  แต่จำเลยที่  1  ยังคงพยายามจัดให้โจทก์รับผิดชอบในตำแหน่งผู้จัดการฝ่ายประชาสัมพันธ์ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ตั้งขึ้นใหม่  อย่างไรก็ตามงานใหม่ของโจทก์ยังคงอยู่ในความรับผิดชอบของหลายฝ่าย  เมื่อปี  2548  จำเลยที่  1  ปรับโครงสร้างยุบตำแหน่งงานของโจทก์และเลิกจ้างโจทก์ด้วยเหตุผลดังกล่าว  การเลิกจ้างโจทก์มีเหตุอันควรและไม่ใช่การเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม  แม้ว่าจำเลยที่  1  ไม่ได้มีวัตถุประสงค์แสวงหากำไรและได้รับการยกเว้นในบทบัญญัติเรื่องการจ่ายค่าชดเชยเมื่อมีการเลิกจ้างตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน  พ.ศ. 2541  มาตรา  118  แต่จำเลยที่  1  บอกกล่าวล่วงหน้าแก่โจทก์และจ่ายค่าชดเชยให้แก่โจทก์ตามจำนวนที่ระบุไว้ในข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานเท่ากับค่าจ้างอัตราสุดท้ายจำนวน  240  วัน  เป็นเงิน  421,080  บาท  ทั้งโจทก์ได้รับเงินกองทุนสำรองเลี้ยงชีพในส่วนของโรงเรียนเต็มจำนวน  รวมแล้วยอดเงินที่ได้ในส่วนกองทุนเป็นเงิน  814,239.43  บาท  จำเลยทั้งห้าจึงไม่ต้องจ่ายค่าเสียหายให้แก่โจทก์อีก  ขอให้ยกฟ้อง

                                ระหว่างพิจารณา  ศาลแรงงานกลางอนุญาตให้โจทก์ถอนฟ้องจำเลยที่  2  ถึงที่  5  และให้จำหน่ายคดีเฉพาะจำเลยที่  2  ถึงที่  5  เสียจากสารบบความ

                                ศาลแรงงานกลางพิจารณาแล้วพิพากษาให้จำเลยที่  1  ชำระค่าเสียหายจากการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมจำนวน  473,715  บาท  พร้อมดอกเบี้ยอัตราร้อยละ  7.5  ต่อปี  นับถัดจากวันฟ้องจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์

                                จำเลยที่  1  อุทธรณ์ต่อศาลฎีกา

                                ศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานตรวจสำนวนประชุมศึกษาแล้ว  ศาลแรงงานการรับฟังข้อเท็จจริงว่า  จำเลยที่  1

จดทะเบียนนิติบุคคลประเภทมูลนิธิ  มีวัตถุประสงค์ก่อตั้งและบริหารโรงเรียนนานาชาติในประเทศไทย  จำเลยที่  1  จัดตั้งและเป็นเจ้าของโรงเรียนนานาชาติใหม่แห่งประเทศไทย  เมื่อวันที่  26 สิงหาคม  2539  โจทก์ทำงานเป็นลูกจ้างของจำเลยที่  1  ตำแหน่งสุดท้ายเป็นผู้จัดการฝ่ายประชาสัมพันธ์  (Community  Relation & Communication  Mgr.)  ได้รับค่าจ้างอัตราสุดท้ายเดือนละ  52,635  บาท  ขณะที่โจทก์ดำรงตำแหน่งดังกล่าวจำเลยที่  1  นำงานของโจทก์ไปให้พนักงานคนอื่นของจำเลยที่  1  ทำจนหมด  เมื่อวันที่  21  เมษายน  2548  จำเลยที่  1  ประชุมกรรมการบริหารโรงเรียนแล้วมีมติว่าเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารโรงเรียนจึงเห็นชอบปรับโครงสร้างองค์กรใหม่  การเปลี่ยนแปลงคือการให้เลิกจ้างโจทก์  ต่อมาจำเลยที่  1  ปรับโครงสร้างองค์กรใหม่อีกโดยไม่มีตำแหน่งผู้จัดการฝ่ายประชาสัมพันธ์ของโจทก์  โครงสร้างใหม่นี้ใช้บังคับตั้งแต่วันที่  1  สิงหาคม  2548  ก่อนเลิกจ้างจำเลยที่  1  ไม่ได้เสนอตำแหน่งงานใหม่ที่มีฐานะและค่าจ้างเท่ากันให้โจทก์ทำ  เมื่อวันที่  14  มิถุนายน  2548  จำเลยที่  1  มีหนังสือเลิกจ้างโจทก์  อ้างเหตุเนื่องจากการปรับโครงสร้างองค์กรโดยไม่มีฝ่าย  Business Manager  ในโครงสร้างของโรงเรียนอีกต่อไป  และให้การเลิกจ้างมีผลตั้งแต่วันที่  1  สิงหาคม  2548  เป็นต้นไป  รวมเวลาการทำงานกับจำเลยที่  1  ประมาณ  9  ปี  โจทก์ได้รับค่าชดเชยจำนวน  421,080  บาท  จากจำเลยที่  1  แล้ว  ขณะถูกเลิกจ้างโจทก์มีอายุประมาณ  40  ปี  แล้ววินิจฉัยว่า  จำเลยที่  1  เลิกจ้างโจทก์โดยไม่มีเหตุอันสมควรที่จะเลิกจ้างได้  ถือว่าเป็นการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม  จำเลยที่  1  จึงต้องจ่ายค่าเสียหายแก่โจทก์

                      ที่จำเลยที่  1  อุทธรณ์ข้อแรกว่า  ศาลแรงงานกลางวินิจฉัยข้อเท็จจริงคลาดเคลื่อนจากบทบัญญัติกฎหมายว่าจำเลยที่  1  ไม่ได้เสนอตำแหน่งงานใหม่ให้แก่โจทก์ทั้งๆ  ที่จำเลยที่  1  ไม่อยู่ในฐานะที่จะเสนองานที่มีตำแหน่งและค่าจ้างเท่าเทียมกับที่โจทก์เคยรับได้นั้น  เมื่อศาลแรงงานรับฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยที่  1  ไม่ได้เสนองานในตำแหน่งใหม่ที่มีฐานะและค่าจ้างเท่ากันให้โจทก์  การอุทธรณ์ว่าจำเลยที่  1  ไม่สามารถเสนองานให้แก่โจทก์ได้นั้น  เป็นการโต้แย้งดุลพินิจรับฟังข้อเท็จจริงของศาลแรงงานกลาง  จึงเป็นอุทธรณ์ในข้อเท็จจริง  ต้องห้ามตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงานพ.ศ.  2522  มาตรา  54  วรรคหนึ่ง  ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย

                              ปัญหาที่ต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของจำเลยที่  1   ข้อสุดท้ายมีว่า  จำเลยที่  1  เลิกจ้างโจทก์เป็นการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมหรือไม่  เห็นว่า  พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน  พ.ศ.  2522  มาตร 49 เป็นบทบัญญัติคุ้มครองลูกจ้างมิให้ถูกนายจ้างเลิกจ้างโดยไม่เป็นธรรม  กล่าวคือลูกจ้างจะได้รับความคุ้มครองไม่ให้ถูกเลิกจ้างโดยปราศจากเหตุหรือเหตุที่ยังไม่สมควรถึงขนาดที่จะเลิกจ้างได้  การที่จำเลยที่  1  เลิกจ้างโจทก์ด้วยเหตุต้องการปรับปรุงประสิทธิภาพขององค์กร  ทั้งๆ  ที่ไม่ปรากฏว่ากิจการของจำเลยที่  1  ประสบสภาวะทางเศรษฐกิจยากลำบากถึงขนาดต้องปรับลดจำนวนลูกจ้างเพื่อพยุงกิจการให้ดำเนินต่อไปได้ทั้งก่อนเลิกจ้างจำเลยที่  1  ไม่ได้เสนองานใหม่ให้โจทก์อันจะเป็นสิ่งแสดงให้เห็นว่าจำเลยที่  1  พยายามหาหนทางช่วยเหลือมิให้มีการเลิกจ้างเกิดขึ้น  ขณะที่การเลิกจ้างมีผลทำให้โจทก์ต้องสูญเสียอาชีพและรายได้เลี้ยงตัวและครอบครัว  การเลิกจ้างด้วยเหตุดังกล่าวย่อมเป็นการคำนึงแต่ประโยชน์ของจำเลยที่  1 ฝ่ายเดียว  ดังนั้นจึงไม่ใช่เหตุสมควรถึงขนาดที่จะเลิกจ้างโจทก์ได้ถือว่าเป็นการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม  การที่ศาลแรงงานกลางวินิจฉัยว่าการเลิกจ้างคดีนี้เป็นการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรมและกำหนดให้จำเลยที่  1  ชดใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์จึงชอบด้วยพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน  พ.ศ. 2522  มาตรา  49  แล้ว  ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย   อุทธรณ์ข้อนี้ของจำเลยที่  1  ฟังไม่ขึ้น