คำพิพากษาฎีกา ที่  10783 - 10784/ 2555

ฝ่าฝืนข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงาน  (อนุมัติสินเชื่อเกินอำนาจ)  แม้ว่าจะถือเป็นความผิดร้ายแรง  จำเลยถูกเลิกจ้างเพราะความผิดที่กระทำแล้ว  เมื่อความเสียหายที่เกิดขึ้นมาจากหลายๆ  สาเหตุ  ประกอบกัน  มิใช่เกิดจากจำเลยฝ่าฝืนข้อบังคับฯ  จำเลยจึงไม่ต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหาย

                        คดีทั้งสองสำนวนนี้  ศาลแรงงานกลางมีคำสั่งให้รวมพิจารณาเป็นคดีเดียวกันโดยให้เรียกโจทก์ทั้งสองสำนวนว่าโจทก์  และเรียกจำเลยที่  1  และ  2  ทั้งสองสำนวนว่า  จำเลยที่  1  จำเลยที่  2

                        โจทก์ฟ้องทั้งสองสำนวนเป็นใจความว่า  เมื่อวันที่  26  ธันวาคม  2526  จำเลยที่  1  เข้าทำงานเป็นพนักงานโจทก์  โดยมีจำเลยที่  2  ทำสัญญาค้ำประกันการทำงานของจำเลยที่  1  ยอมรับผิดไม่เกิน  100,000  บาท  ต่อมาวันที่  7  มกราคม  2535  โจทก์ได้แต่งตั้งจำเลยที่  1  เป็นผู้จัดการธนาคารโจทก์  สาขาสำโรง  จังหวัดสมุทรปราการ  เมื่อวันที่  2  กันยายน  2537  จำเลยที่  1  มีเจตนาไม่สุจริตอาศัยตำแหน่งหน้าที่สั่งให้ผู้ใต้บังคับบัญชาฝ่าฝืนระเบียบหรือคำสั่งของโจทก์  ด้วยการรับรองตั๋วแลกเงินเกินอำนาจของจำเลยที่  1  ให้แก่ลูกค้ารายนายสุรศักดิ์  ฉัตรชัยการ  เป็นเงิน  20,000,000  บาท  ให้แก่ลูกค้ารายบริษัทอรุณทรัพย์พัฒนาการ  จำกัด  เป็นเงิน  40,000,000  บาท  รวม  60,000,000  บาท  โดยไม่มีหลักประกัน  โดยแบ่งการรับรองตั๋วแลกเงินฉบับละ  10,000,000  บาท  รวม  6  ฉบับ  ในวันเดียวกันจำเลยที่  1  ได้อนุมัติผ่านเช็คเงินสดให้แก่ลูกค้ารายนายสุรศักดิ์จำนวนเงิน  650,000  บาท  ทั้งที่ทราบว่าลูกค้าไม่มีวงเงินในบัญชีและได้หลบหนีไปแล้ว  โจทก์ไม่สามารถเรียกเก็บเงินตามเช็คได้  การที่จำเลยที่  1  เอื้อประโยชน์แก่นายสุรศักดิ์และบริษัทอรุณทรัพย์พัฒนาการ  จำกัด  ทำให้ลูกค้าดังกล่าวนำตั๋วแลกเงินทั้ง  6  ฉบับไปขายลดให้แก่ธนาคารอินโดสุเอช  สาขากรุงเทพมหานคร  เมื่อตั๋วแลกเงินครบกำหนดจ่ายเงินตามวันที่ระบุ  โจทก์ในฐานะผู้รับรองตั๋วแลกเงินทั้ง  6  ฉบับ  ต้องจ่ายเงินให้แก่ธนาคารอินโดสุเอชเป็นเงิน  60,000,000  บาท  ทำให้โจทก์ได้รับความเสียหาย  เมื่อวันที่  30  กันยายน  2537  จำเลยที่  1  ได้อนุมัติเบิกเงินเกินบัญชีกระแสรายวันให้แก่นายณรงค์  สุรธำรงค์  เป็นเงิน  350,000  บาท  โดยไม่มีหลักประกันและไม่มีอำนาจทำให้โจทก์เสียหายไม่ได้รับชำระเงินคืนจากลูกค้า  จำเลยที่  1  กระทำผิดวินัยร้ายแรง  ต่อมาโจทก์มีคำสั่งที่  อ.25/2538  ลงวันที่  12  มกราคม  2538  เลิกจ้างจำเลยที่  1  สำนวนแรก  จำเลยที่  1  ต้องรับผิดชดใช้เงิน  60,650,000  บาท  และดอกเบี้ยคิดถึงวันฟ้องเป็นเงิน  44,308,068.49  บาท  จำเลยที่  2  ต้องรับผิดตามสัญญาค้ำประกันพร้อมดอกเบี้ยคิดถึงวันฟ้องรวม  174,054.79  บาท  ส่วนสำนวนหลังจำเลยที่  1  ต้องรับผิดชดใช้เงิน  350,000  บาท  และดอกเบี้ยคิดถึงวันฟ้องเป็นเงิน  261,061.64  บาท  จำเลยที่  2  ต้องรับผิดตามสัญญาค้ำประกันพร้อมดอกเบี้ยคิดถึงวันฟ้องรวม  174,589.04  บาท  ขอให้บังคับจำเลยทั้งสองรับผิดชำระหนี้แก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ยอีกร้อยละ  7.5  ต่อปีนับถัดจากวันฟ้องเป็นต้นไปจนกว่าชำระเสร็จ  ตามคำขอท้ายฟ้องของโจทก์แต่ละสำนวน

                        จำเลยทั้งสองให้การทั้งสองสำนวนเป็นใจความว่า  จำเลยที่  1  ดำรงตำแหน่งผู้จัดการธนาคารโจทก์  สาขาสำโรง  ตั้งแต่วันที่  16  มกราคม  2535  จนถึงวันถูกเลิกจ้าง  จำเลยที่  1  ไม่เคยทุจริตต่อหน้าที่  ไม่เคยอาศัยอำนาจหน้าที่แสวงหาประโยชน์โดยมิชอบ  และไม่ได้บกพร่องหรือประมาทเลินเล่อทำให้โจทก์เสียหาย  จำเลยที่  1  มีอำนาจอนุมัติเงินสินเชื่อไม่เกิน  1,000,000  บาท  ถ้าเกินวงเงินจะต้องขออนุมัติต่อต้นสังกัดที่สูงขึ้นไปเพื่อให้ความเห็นชอบก่อน  ลูกค้ารายนายสุรศักดิ์และบริษัทอรุณทรัพย์พัฒนาการ  จำกัด  เป็นลูกค้า  รายใหญ่และเป็นลูกค้าชั้นดีของโจทก์  เปิดบัญชีที่ธนาคารโจทก์  สาขาสำโรง  จำนวนกว่า  100,000,000  บาท  เป็นเวลากว่า  10  ปีแล้ว  ในทางปฏิบัติการปล่อยสินเชื่อให้แก่ลูกค้าดังกล่าวเกินกว่าอำนาจของผู้จัดการสาขา  ทางสาขาจะขออนุมัติด้วยวาจาก่อน  แล้วจึงทำหนังสือถึงหน่วยงานที่สูงกว่าทีหลัง  และสำนักงานใหญ่โดยรองกรรมการผู้จัดการใหญ่  ให้สัตยาบันคืนมาที่สาขา  การอนุมัติสินเชื่อตามฟ้องก็ได้ปฏิบัติเช่นเดียวกับที่แล้วๆ  มาตั๋วแลกเงินทั้ง  6  ฉบับ  สำนักงานใหญ่ได้สลักหลังตั๋วทุกฉบับ  เป็นการยืนยันว่าโจทก์โดยสำนักงานใหญ่ได้ให้สัตยาบันตั๋วแลกเงินทั้ง  6  ฉบับแล้ว  การที่จำเลยที่  1  อนุมัติผ่านเช็ค  650,000  บาท  แก่นายสุรศักดิ์ซึ่งเป็นลูกค้าชั้นดีในขณะนั้น  อยู่ในอำนาจและดุลพินิจของจำเลยที่  1  ที่ทำได้  ทั้งขณะอนุมัติผ่านเช็คนายสุรศักดิ์ก็มิได้หลบหนีแต่อย่างใด  ส่วนลูกค้ารายนายณรงค์  จำเลยที่  1  ได้พิจารณาสินเชื่อตามหลักการและระเบียบแล้ว  ลูกค้าไม่สามารถชำระหนี้ได้เนื่องจากภาวะวิกฤตเศรษฐกิจทางการเงินช่วงปี  2537  ถึง  2540  โจทก์ฟ้องเรียกหนี้จากลูกค้าทุกราย  และศาลมีคำพิพากษาให้ลูกค้าชำระหนี้แก่โจทก์แล้ว  โจทก์ได้โอนหนี้ของลูกค้าซึ่งเป็นมูลฟ้องคดีทั้งสองสำนวนนี้ให้แก่สถาบันการเงินอื่นโดยได้รับค่าตอบแทนแล้ว   จึงไม่มีอำนาจเรียกร้องเอาจากจำเลยที่  1  อีก  จำเลยที่  2  ไม่เคยทำสัญญาค้ำประกันจำเลยที่  1  ต่อโจทก์  โจทก์ทราบเหตุละเมิดกับรู้ตัวผู้ทำละเมิดตั้งแต่วันที่  12  มกราคม  2538  และ วันที่  10  มกราคม  2544  แต่โจทก์ฟ้องคดีเมื่อวันที่  14  กรกฎาคม  2547  และ  วันที่  6  กันยายน  2547  จึงเกิน  1  ปี  และ  2  ปี  ฟ้องโจทก์จึงขาดอายุความ  ดอกเบี้ยส่วนที่เกิน  5  ปี  นับแต่วันฟ้องขาดอายุความ  ขอให้ยกฟ้องทั้งสองสำนวน 

                            ศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานตรวจสำนวนประชุมปรึกษาแล้ว  ศาลแรงงานกลางฟังข้อเท็จจริงว่า  เมื่อวันที่  26  ธันวาคม  2526  โจทก์รับจำเลยที่  1  เข้าเป็นพนักงานของโจทก์โดยจำเลยที่  2  ทำสัญญาค้ำประกันการทำงานของจำเลยที่  1  ในวงเงินไม่เกิน  100,000  บาท  เมื่อวันที่  16  มกราคม  2535  จำเลยที่  1  ย้ายไปดำรงตำแหน่งผู้จัดการธนาคารโจทก์  สาขาสำโรง  ตามคำสั่งโจทก์เอกสารหมาย  จ.3  ผู้จัดการสาขามีอำนาจอนุมัติสินเชื่อได้ไม่เกิน  1,000,000  บาท  นายสุรศักดิ์  ฉัตรชัยการ  ในฐานะส่วนตัวและในฐานะกรรมการผู้จัดการบริษัทอรุณทรัพย์พัฒนาการ  จำกัด  เป็นกลุ่มลูกค้ารายใหญ่ของโจทก์เคยติดต่อใช้บริการธนาคารโจทก์มานานนับสิบปี  มีวงเงินสินเชื่อประมาณ  290,000,000  บาท  โดยมีหลักประกัน  จำเลยที่  1  เคยปล่อยสินเชื่อเกินอำนาจให้แก่ลูกค้ากลุ่มนี้อยู่เนืองๆ  สำนักงานใหญ่ก็ให้สัตยาบันเรื่อยมา  ช่วงปี  2536  และ  2537  กลุ่มลูกค้าดังกล่าวเคยขอสินเชื่อ  โดยออกตั๋วแลกเงินให้ธนาคารโจทก์  สาขาสำโรง  รับรองเป็นอาวัลครั้งละ  30,000,000  บาท  ถึง  40,000,000  บาท  ซึ่งเกินอำนาจผู้จัดการสาขาที่จะอนุมัติได้  แต่จำเลยที่  1  ในฐานะผู้จัดการสาขาได้ปล่อยสินเชื่อให้แล้วขอให้สำนักงานให้สัตยาบันภายหลัง  ตามเอกสารหมาย  ล.23  และ  ล.24  เมื่อวันที่  2  กันยายน  2537  กลุ่มลูกค้าดังกล่าวขอสินเชื่อจากธนาคารโจทก์  สาขาสำโรง  60,000,000  บาท  โดยออกตั๋วแลกเงินฉบับละ  10,000,000  บาท 6  ฉบับ  นางวีรวรณ  เหมืองเดช  ผู้ช่วยผู้จัดการ  และนายสมชาย  โฆษิตวานิช  สมุห์บัญชีลงนามรับรองหรือรับอาวัลตั๋วแลกเงินทั้ง  6  ฉบับตามตั๋วแลกเงินเอกสารหมาย  จ.8  ในวันเดียวกันผู้รับตั๋วแลกเงินนำตั๋วแลกเงินดังกล่าวไปขายต่อให้ธนาคารอินโดสุเอช  ซึ่งก่อนซื้อธนาคารอินโดสุเอชได้นำตั๋วแลกเงินไปให้ผู้มีอำนาจของธนาคารโจทก์สำนักงานใหญ่ลงชื่อรับรองและยืนยันว่าการรับรองและการรับอาวัลมีผลใช้บังคับได้และผูกพันธนาคารโจทก์ตามจำนวนเงินและเงื่อนไขแห่งการรับรองและการรับอาวัลทุกประการ  แสดงว่าสำนักงานใหญ่ยินยอมให้สำนักงานสาขาสำโรงหรือจำเลยที่  1  ปฏิบัติฝ่าฝืนระเบียบข้อบังคับเกี่ยวกับอำนาจอนุมัติสินเชื่อได้  ทุกฝ่ายจึงมีส่วนผิดหรือบกพร่องหรือประมาทเลินเล่อ  เมื่อสินเชื่อกลายเป็นหนี้เสียจะให้จำเลยที่  1  รับผิดชอบแต่ผู้เดียวไม่น่าจะถูกต้อง  เพราะไม่เป็นธรรมแก่จำเลยที่  1  ส่วนกรณีจำเลยที่  1  อนุมัติผ่านเช็คจำนวน  650,000  บาท  ให้แก่นายสุรศักดิ์นั้น  โจทก์มีเพียงบันทึกรายงานการประชุม  สรุปผลการสอบสวนข้อ  2.6  ในเอกสารหมาย  จ.10  โดยไม่มีพยานเบิกความยืนยัน  ไม่มีบันทึกคำให้การที่ยืนยันความผิดของจำเลยที่  1  มาแสดง  จำเลยที่  1  ปฏิเสธว่าไม่เคยถูกสอบสวน  ข้อเท็จจริงจึงฟังไม่ได้ว่า  จำเลยที่  1  ปล่อยสินเชื่อรายดังกล่าวไปโดยทุจริตหรือฝ่าฝืนผิดระเบียบ  และเรื่องการปล่อยสินเชื่อ  350,000  บาท  ให้แก่นายณรงค์  พยานโจทก์ไม่สามารถพิสูจน์ได้ว่าจำเลยที่  1  ปฏิบัติไม่ถูกต้องอย่างไร  สรุปแล้วข้อเท็จจริงฟังไม่ได้ว่าจำเลยที่  1  ได้มีเจตนาทุจริตหรือจงใจแสวงหาประโยชน์ให้แก่ตนเองหรือเอื้อประโยชน์แก่ผู้อื่นโดยมิชอบ  หรือจงใจทำให้ธนาคารโจทก์ได้รับความเสียหาย  ความเสียหายที่เกิดขึ้นมิได้เกิดเพราะจำเลยที่  1  ฝ่าฝืนระเบียบโดยปล่อยสินเชื่อเกินอำนาจตามระเบียบข้อบังคับแต่เกิดขึ้นจากหลายๆ  สาเหตุประกอบกันนับตั้งแต่ความหละหลวมของฝ่ายบริหารทางสำนักงานใหญ่ลงมาตลอดทั้งผู้ใต้บังคับบัญชาของจำเลยที่  1  ยังมีสาเหตุมาจากภาวะเศรษฐกิจและการเงินในช่วงเวลาดังกล่าวและเวลาต่อมา  ซึ่งเป็นวิกฤตการณ์ที่ไม่มีผู้ใดคาดการณ์ได้จนลูกค้าที่ขอสินเชื่อไปไม่สามารถที่จะชำระหนี้ได้  ลูกค้าที่จำเลยที่  1  อนุมัติสินเชื่อไปเป็นลูกค้าที่มีตัวตน  ส่วนใหญ่ก็มีหลักทรัพย์เป็นประกันหากไม่มีวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจและการเงินช่วงปี  2540  ถึง  2543  โจทก์คงไม่ต้องรับความเสียหาย  ฉะนั้นความเสียหายที่เกิดขึ้นจะถือเป็นความผิดของจำเลยที่  1  เพียงคนเดียวไม่ได้  แม้ข้อเท็จจริงฟังได้ว่าจำเลยที่ 1  ได้กระทำการฝ่าฝืนระเบียบข้อบังคับการทำงานอนุมัติสินเชื่อแก่ลูกค้าเกินอำนาจถือเป็นการผิดวินัยร้ายแรง  จำเลยที่  1  ถูกเลิกจ้างโดยไม่ได้รับเงินหรือประโยชน์ตอบแทนใดๆ  จากโจทก์จำเลยที่  1  ได้รับโทษในความผิดที่กระทำไปแล้ว  จำเลยที่  1  ไม่ต้องรับผิดชอบชดใช้ค่าเสียหายตามฟ้องแก่โจทก์

 

 

                        ส่วนที่โจทก์อุทธรณ์ข้อ  3  ว่า  เมื่อข้อเท็จจริงยุติว่า  จำเลยที่  1  ได้กระทำการฝ่าฝืนระเบียบข้อบังคับการทำงาน  อนุมัติเงินสินเชื่อแก่ลูกค้าเกินอำนาจถือเป็นการผิดวินัยร้ายแรง  จำเลยที่  1  ก็ต้องรับผิดในผลการกระทำของตน  โจทก์ได้รับความเสียหายอย่างใด  จำเลยที่  1  ก็ต้องรับผิดชอบเต็มจำนวนนั้น  ศาลแรงงานกลางฟังข้อเท็จจริงว่า  กรณีจำเลยที่  1  ปล่อยสินเชื่อโดยรับรองตั๋วแลกเงินให้กลุ่มนายสุรศักดิ์กับพวก  60,00,000  บาท  ทุกฝ่ายมีส่วนผิดหรือบกพร่องหรือประมาทเลินเล่อ  เมื่อสินเชื่อที่ปล่อยกลายเป็นหนี้เสียจะให้จำเลยที่  1  รับผิดชอบแต่ผู้เดียวไม่น่าจะถูกต้องเพราะไม่เป็นธรรมแก่จำเลยที่  1  ส่วนกรณีจำเลยที่  1  อนุมัติผ่านเช็ค  650,000  บาท  ให้แก่ลูกค้ารายนายสุรศักดิ์  ข้อเท็จจริงฟังไม่ได้ว่าจำเลยที่  1  ปล่อยสินเชื่อไปโดยสุจริตหรือฝ่าฝืนระเบียบ  และกรณีปล่อยสินเชื่อ  350,000  บาท  ให้แก่นายณรงค์  ศาลแรงงานกลางวินิจฉัยว่า  พยานโจทก์ไม่สามารถพิสูจน์ได้ว่าจำเลยที่  1  ปฏิบัติไม่ถูกต้องอย่างไร  นอกจากนี้ศาลแรงงานกลางยังสรุปว่าข้อเท็จจริงฟังไม่ได้ว่าจำเลยที่  1  มีเจตนาทุจริตหรือจงใจแสวงหาประโยชน์ให้แก่ตนเองหรือเอื้อประโยชน์แก่ผู้อื่นโดยมิชอบหรือจงใจทำให้โจทก์เสียหาย  ความเสียหายมิได้เกิดเพราะจำเลยที่  1  ฝ่าฝืนระเบียบโดยปล่อยสินเชื่อเกินอำนาจตามระเบียบข้อบังคับ  แต่เกิดจากหลายสาเหตุประกอบกัน  เห็นว่า  การที่ศาลแรงงานกลางวินิจฉัยว่าจำเลยที่  1  ถูกเลิกจ้างโดยไม่ได้รับเงินหรือผลประโยชน์ตอบแทนใดๆ  จากโจทก์นั้น  จำเลยที่  1  ได้รับโทษในความผิดที่กระทำไปแล้วจึงไม่ต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียตามฟ้องแก่โจทก์  เป็นกรณีที่ศาลแรงงานกลางใช้ดุลพินิจไม่กำหนดค่าเสียหายให้แก่โจทก์  อุทธรณ์ของโจทก์จึงเป็นอุทธรณ์ที่โต้แย้งดุลพินิจในการกำหนดค่าเสียหายของศาลแรงงานกลาง  เป็นอุทธรณ์ในข้อเท็จจริง  ต้องห้ามมิให้อุทธรณ์ตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน  พ.ศ.2522  มาตรา  54  วรรคหนึ่ง  ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัยเช่นกัน