คำพิพากษาฎีกา 7753 – 7772 – 53
ทำสัญญาจ้างภายหลัง และตกลงเหมาจ่ายค่าล่วงเวลา อัตราไม่ต่ำกว่าที่กฎหมายกำหนด
รายชื่อโจทก์ปรากฏตามคำพิพากษาศาลแรงงานกลาง
คดีทั้งยี่สิบสำนวนนี้ ศาลแรงงานกลางสั่งให้รวมพิจารณาเป็นคดีเดียวกันโดยให้เรียกโจทก์เรียงตามลำดับสำนวนว่า โจทก์ที่ 1 ถึงที่ 20 และเรียกจำเลยทั้งสามทั้งยี่สิบสำนวนว่า จำเลยที่ 1 ที่ 2 และที่ 3
โจทก์ทั้งยี่สิบสำนวนฟ้องว่า จำเลยที่ 1 และที่ 2 มีฐานะเป็นนิติบุคคลตามกฎหมายประเภทบริษัท มีชื่อว่าบริษัทซีเอชอีซี (ไทย) จำกัด และไชน่า ฮาร์เบอร์ เอ็นจิเนียริ่ง คัมปะนี (กรุ๊ป) โดยจำเลยที่ 1 และที่ 2 ประกอบการค้าร่วมกันและลงทุนโดยใช้ชื่อในทางการค้าว่า กิจการร่วมค้า เชค ซึ่งเป็นจำเลยที่ 3 มีวัตถุประสงค์เพื่อดำเนินกิจการรับเหมาช่วงงานโครงการก่อสร้างทางพิเศษสายบางพลี - สุขสวัสดิ์ จำเลยที่ 3 เป็นตัวแทนที่ได้รับมอบหมายจากจำเลยที่ 1 และที่ 2 ซึ่งเป็นนิติบุคคลเพื่อกระทำการแทนในกิจการทางการค้าดังกล่าวแทนจำเลยที่ 1 และที่ 2 จึงถือว่าเป็นนายจ้าง จำเลยทั้งสามรับโจทก์ทั้งยี่สิบเข้าทำงานตามวัน เดือน ปี ตำแหน่ง และค่าจ้างที่ได้รับตามคำฟ้องของโจทก์ทั้งยี่สิบสำนวน โดยจำเลยทั้งสามกำหนดจ่ายค่าจ้างทุกวันสิ้นเดือนของทุกเดือน ในการทำงานจำเลยทั้งสามกำหนดเวลาทำงานปกติตั้งแต่เวลา 8 นาฬิกา ถึง 17 นาฬิกา สัปดาห์หนึ่งทำงาน 6 วัน ตั้งแต่วันจันทร์ถึงวันเสาร์ กำหนดวันอาทิตย์เป็นวันหยุดประจำสัปดาห์ แต่ในทางปฏิบัติให้ปฏิบัติงานตั้งแต่เวลา 8 นาฬิกา ถึง 18 นาฬิกา พัก 12 นาฬิกา ถึง 13 นาฬิกา จึงเป็นการให้โจทก์ทั้งยี่สิบทำงานเกินเวลาปกติวันละ 1 ชั่วโมง ตั้งแต่วันจันทร์ถึงวันเสาร์ทุกวันทำงาน โดยจำเลยทั้งสามไม่ยอมจ่ายค่าล่วงเวลาให้แก่โจทก์ทั้งยี่สิบแต่อย่างใด ซึ่งการทำงานล่วงเวลาดังกล่าว หากโจทก์ทั้งยี่สิบไม่ยอมปฏิบัติตามจะถูกลงโทษทางวินัย จึงเป็นการบังคับอันเป็นการขัดต่อพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 มาตรา 24 ที่ระบุห้ามมิให้ลูกจ้างทำงานล่วงเวลาในวันทำงาน เว้นแต่ได้รับความยินยอมจากลูกจ้างเป็นคราวๆ ไป นอกจากนี้ในการจ่ายเงินค่าล่วงเวลาให้แก่โจทก์ทั้งยี่สิบ จำเลยทั้งสามใช้วิธีการหลีกเลี่ยงกฎหมาย โดยแยกเงินเดือนของโจทก์ที่มีการจ่ายประจำและแน่นอนทุกเดือนออกเป็น 2 ส่วน ส่วนหนึ่งได้แยกไว้เป็นฐานค่าจ้าง อีกส่วนแยกออกเป็นค่าล่วงเวลา 1 ชั่วโมง ซึ่งแท้จริงเงินทั้งสองส่วนดังกล่าวคือเงินเดือนของโจทก์ทั้งยี่สิบที่โจทก์ทั้งยี่สิบได้กรอกใบสมัครงานว่ามีความประสงค์ต้องการเงินเดือนเท่าใดเมื่อจำเลยทั้งสามได้พิจารณาจากใบสมัครงานของโจทก์ทั้งยี่สิบแล้วก็ตกลงรับโจทก์ทั้งยี่สิบเข้าทำงาน และเมื่อทำงานได้ระยะหนึ่งก็เรียกพนักงานเข้าไปลงนามในสัญญาใหม่โดยแยกเงินเดือนของโจทก์ทั้งยี่สิบตามที่กรอกลงในใบสมัครงานว่าเป็นส่วนหนึ่งของค่าจ้างพื้นฐานและอีกส่วนหนึ่งเป็นค่าล่วงเวลาจำนวน 1 ชั่วโมงในแต่ละวัน และบังคับให้โจทก์ทั้งยี่สิบทำงานวันละ 9 ชั่วโมงทุกวัน ซึ่งหากโจทก์ทั้งยี่สิบไม่ยินยอมก็จะถูกลงโทษทางวินัยตามที่กล่าวมา การกระทำของจำเลยทั้งสามจึงเป็นการหลีกเลี่ยงกฎหมายแรงงาน ที่โจทก์ทั้งยี่สิบยอมรับเงินโดยไม่ได้โต้แย้งเพราะเกรงว่าจะตกงานโจทก์ทั้งยี่สิบจึงได้มาฟ้องเรียกร้องสิทธิที่พึงได้ย้อนหลังนับตั้งแต่วันที่ 1 ธันวาคม 2547 จนถึงวันฟ้อง จำเลยทั้งสามจึงต้องร่วมกันรับผิดจ่ายค่าล่วงเวลาให้แก่โจทก์ทั้งยี่สิบและการที่จำเลยทั้งสามจงใจหลีกเลี่ยงไม่จ่ายค่าล่วงเวลาให้แก่โจทก์ทั้งยี่สิบดังกล่าวโดยปราศจากเหตุอันสมควรและโจทก์ทั้งยี่สิบได้ทวงถามแล้ว แต่จำเลยทั้งสามเพิกเฉยจำเลยทั้งสามจึงต้องร่วมรับผิดในดอกเบี้ยหรือเงินเพิ่มในอัตราร้อยละ 15 ทุก ๆ 7 วันของจำนวนเงินค่าล่วงเวลาดังกล่าวนับแต่วันฟ้องเป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จ ขอให้บังคับจำเลยทั้งสามร่วมกันจ่ายเงินค่าล่วงเวลาให้แก่โจทก์ที่ 1 เป็นเงินจำนวน 134,917.29 บาท โจทก์ที่ 2 จำนวน 111,080.10 บาท โจทก์ที่ 3 จำนวน 113,737.50 บาท โจทก์ที่ 4 จำนวน 140,166.99 บาท โจทก์ที่ 5 จำนวน 23,006.04 บาท โจทก์ที่ 9 จำนวน 32,462.50 บาท โจทก์ที่ 10 จำนวน 108,699.26 บาท และโจทก์ที่ 11 จำนวน 37,593.75 บาท โจทก์ที่ 12 จำนวน 124,200 บาท โจทก์ที่ 13 จำนวน 239,625 บาท โจทก์ที่ 14 จำนวน 112,371.90 บาท โจทก์ที่ 15 จำนวน 57,810 บาท โจทก์ที่ 16 จำนวน 93,050.50 บาท โจทก์ที่ 17 จำนวน 40,218.75 บาท และโจทก์ที่ 18 จำนวน 208,683.20 บาท โจทก์ที่ 19 จำนวน 237,500 บาท และโจทก์ที่ 20 จำนวน 132,131.08 บาท พร้อมดอกเบี้ยหรือเงินเพิ่มในอัตราร้อยละ 15 ต่อปีของต้นเงินค่าล่วงเวลาดังกล่าวนับตั้งแต่วันฟ้องเป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์ทั้งยี่สิบ
จำเลยทั้งสามทุกสำนวนให้การว่า จำเลยทั้งสามรับโจทก์ทั้งยี่สิบมีวันเดือนปีที่เริ่มทำงาน ตำแหน่งสุดท้ายและกำหนดจ่ายค่าจ้างตามฟ้อง แต่อัตราค่าจ้างสุดท้ายของโจทก์แต่ละคนมิได้เป็นไปตามที่ระบุในคำฟ้องอีกทั้งในการคำนวณค่าล่วงเวลาตามฟ้อง จะต้องใช้อัตราค่าจ้างในช่วงวันเดือนปีที่กล่าวอ้างว่ามีสิทธิ มิใช่ฐานอัตราค่าจ้างสุดท้ายตามที่โจทก์กล่าวอ้างมาคำนวณ ในการคำนวณค่าล่วงเวลาจะต้องพิจารณาตามบัตรตอกลงเวลา แต่โจทก์ทั้งยี่สิบคิดคำนวณโดยไม่ได้นำวันหยุด วันลา หรือวันที่โจทก์ทั้งยี่สิบไม่มาทำงานมาหักออก ซึ่งหากฟังว่าจำเลยทั้งสามจะต้องรับผิดก็มิใช่เป็นจำนวนวันและจำนวนเงินที่โจทก์ทั้งยี่สิบได้กล่าวอ้างมาในคำฟ้อง อายุความในการฟ้องเรียกค่าล่วงเวลามีอายุความ 2 ปี ฟ้องของโจทก์ทั้งยี่สิบบางส่วนจึงขาดอายุความ โจทก์ทั้งยี่สิบลงนามในสัญญาจ้างแรงงานซึ่งในสัญญาระบุไว้ว่า หลังจากผ่านทดลองงานโจทก์ทั้งยี่สิบจะมีอัตราค่าจ้างและค่าล่วงเวลาเหมาจ่ายต่อเดือนซึ่งอัตราค่าจ้างและค่าล่วงเวลาเหมาจ่ายดังกล่าวไม่น้อยกว่าที่กฎหมายแรงงานกำหนดไว้ โจทก์ทั้งยี่สิบได้อ่านและเข้าใจในสัญญาจ้างดังกล่าวแล้วว่ามีการแยกค่าจ้างและค่าล่วงเวลา จึงเป็นสภาพการจ้างที่ทั้งสองฝ่ายตกลงปฏิบัติต่อกันโดยโจทก์ทั้งยี่สิบไม่เคยมีการคัดค้านและให้ความยินยอมซึ่งลักษณะการทำงานของโจทก์ทั้งยี่สิบเป็นการทำงานตามโครงการก่อสร้างทางพิเศษยกระดับ จำเลยทั้งสามจึงต้องรีบเร่งดำเนินการให้แล้วเสร็จ การที่จำเลยทั้งสามจะไปขอความยินยอมเป็นครั้งคราว จึงอาจเกิดปัญหาในทางปฏิบัติ การที่โจทก์ทั้งยี่สิบลงนามในสัญญาจ้างแรงงานดังกล่าวจึงถือว่าเป็นการยินยอมแล้ว ซึ่งหากโจทก์ทั้งยี่สิบไม่ประสงค์จะทำงานล่วงเวลาตามที่จำเลยทั้งสามกำหนดก็สามารถแจ้งความประสงค์หรือขออนุมัติเป็นกรณีได้ ดังนั้น การที่จำเลยทั้งสามกับโจทก์ทั้งยี่สิบตกลงทำสัญญาระบุอัตราค่าจ้างหลักต่อเดือนและเหมาจ่ายค่าล่วงเวลาต่อเดือนโดยโจทก์ทั้งยี่สิบตกลงยินยอมในสัญญาจ้างแรงงานและลักษณะและสภาพของงานมีความจำเป็นและมีผลกระทบต่อประชาชนเนื่องจากเป็นการก่อสร้างทางยกระดับ สัญญาดังกล่าวจึงสามารถใช้บังคับได้ตามกฎหมายโดยจำเลยทั้งสามได้จ่ายค่าล่วงเวลาให้มากกกว่าที่กฎหมายกำหนดไว้และโจทก์ทั้งยี่สิบก็ไม่เคยมีผู้ใดคัดค้าน จึงถือว่าจำเลยทั้งสามได้ปฏิบัติถูกต้องตามกฎหมายแรงงานแล้วจำเลยทั้งสามจึงไม่จำต้องรับผิดในค่าล่วงเวลาพร้อมด้วยดอกเบี้ยตามที่โจทก์ทั้งยี่สิบกล่าวมาในคำฟ้อง อนึ่งจำเลยที่ 3 เป็นการทำสัญญาร่วมค้าระหว่างจำเลยที่ 1 และที่ 2 จำเลยที่ 3 จึงไม่มีสภาพเป็นบุคคลหรือนิติบุคคล โจทก์ทั้งยี่สิบจึงไม่มีอำนาจฟ้องจำเลยที่ 3 ให้ร่วมรับผิดด้วย ขอให้ยกฟ้อง
ระหว่างพิจารณา โจทก์ทั้งยี่สิบแถลงขอถอนฟ้องไม่ติดใจดำเนินคดีแก่จำเลยที่ 3 ศาลแรงงานกลางมีคำสั่งอนุญาตและจำหน่ายคดีเฉพาะจำเลยที่ 3 ออกจากสารบบความ
ศาลแรงงานกลางพิจารณาแล้ว พิพากษายกฟ้องโจทก์ทั้งยี่สิบ
โจทก์ทั้งยี่สิบอุทธรณ์ต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานตรวจสำนวนประชุมปรึกษาแล้ว อุทธรณ์ของโจทก์ทั้งยี่สิบข้อแรกที่ว่า สัญญาจ้างแรงงานระหว่างโจทก์ทั้งยี่สิบกับจำเลยที่ 1 และที่ 2 มีผลผูกพันกันตั้งแต่เมื่อใด โจทก์ทั้งยี่สิบอุทธรณ์ว่า สัญญาจ้างแรงงานมีผลผูกพันกันเมื่อจำเลยที่ 1 และที่ 2 สนองรับข้อเสนอของโจทก์ทั้งยี่สิบตามใบสมัครงานนับตั้งแต่วันสัมภาษณ์งานและเรียกให้มาทำงานวันแรกแล้ว เนื่องจากเป็นการแสดงเจตนาที่กระทำต่อบุคคลซึ่งอยู่เฉพาะหน้าตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 168 มิใช่นับตั้งแต่วันที่จำเลยที่ 1 และที่ 2 เรียกให้โจทก์ทั้งยี่สิบไปลงนามในสัญญาจ้างแรงงานตามเอกสารหมาย จล.1 ตามที่ศาลแรงงานกลางวินิจฉัย เห็นว่า ใบสมัครงานของโจทก์ทั้งยี่สิบเป็นแต่เพียงข้อผูกพันเบื้องต้นเกี่ยวกับการจ้างแรงงานเท่านั้น เมื่อศาลแรงงานกลางรับฟังข้อเท็จจริงว่า ต่อมาโจทก์ทั้งยี่สิบตกลงลายมือชื่อในสัญญาจ้างแรงงานเอกสารหมาย จล.1 ด้วยความสมัครใจ โจทก์ทั้งยี่สิบย่อมต้องผูกพันตามสัญญาจ้างแรงงานเอกสารหมาย จล.1 ซึ่งกระทำขึ้นภายหลังวันสัมภาษณ์งานและเรียกให้มาทำงานวันแรก ย่อมส่งผลให้ข้อผูกพันตามใบสมัครงานดังกล่าวระหว่างโจทก์ทั้งยี่สิบกับจำเลยที่ 1 และที่ 2 ที่มีอยู่ก่อนการทำสัญญาจ้างแรงงานเอกสารหมาย จล.1 สิ้นผลไป และผูกพันกันตามสัญญาจ้างแรงงานเอกสารหมาย จล.1 แทนอุทธรณ์ของโจทก์ทั้งยี่สิบดังกล่าวย่อมไม่มีผลเปลี่ยนแปลงคำวินิจฉัยของศาลแรงงานกลางจึงเป็นข้อกฎหมายที่ไม่เป็นสาระแก่คดีอันควรได้รับการวินิจฉัย ต้องห้ามมิให้อุทธรณ์ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 225 วรรคหนึ่ง ประกอบพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ.2522 มาตรา 31 ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย
อุทธรณ์ของโจทก์ทั้งยี่สิบที่ว่า การลงนามในสัญญาจ้างแรงงานตามเอกสารหมาย จล.1 เป็นการลดเงินเดือนหรือแยกเงินเดือนซึ่งเป็นค่าจ้างให้น้อยลง เห็นว่าศาลแรงงานกลางรับฟังข้อเท็จจริงว่า เหตุที่จำเลยที่ 1 และที่ 2 นำเงินค่าล่วงเวลาซึ่งแยกต่างหากจากค่าจ้างหลักมาคิดคำนวณค่าชดเชยด้วย เพื่อเป็นการช่วยเหลือพนักงานเนื่องจากเป็นการจ้างงานตามโครงการที่มีระยะเวลาที่กำหนดการสิ้นสุดการจ้าง และน่าเชื่อว่าพนักงานได้ร้องขอให้จำเลยที่ 1 และที่ 2 ออกหนังสือรับรองเงินเดือนโดยนำค่าล่วงเวลามาคำนวณด้วยเพื่อให้มีอัตราเงินเดือนที่สูงขึ้น เพื่อนำไปใช้ติดต่อทางธุรกรรมและที่โจทก์ทั้งยี่สิบอุทธรณ์ว่า โจทก์ทั้งยี่สิบมีเงินเดือนแท้จริงตามใบสมัครงานและข้อตกลงตามวันสัมภาษณ์งาน การที่จำเลยที่ 1 และที่ 2 นำฐานเงินเดือนดังกล่าวไปเป็นฐานในการคำนวณค่าชดเชย และออกหนังสือรับรองเงินเดือน ทั้งจำเลยที่ 1 และที่ 2 ยังคงจ่ายเงินเดือนให้เท่าเดิมแม้มีการลดชั่วโมงทำงานลง ล้วนเป็นการชี้ชัดถึงอัตราเงินเดือนของโจทก์ทั้งยี่สิบตามใบสมัครงาน อุทธรณ์ของโจทก์ทั้งยี่สิบดังกล่าวข้างต้นเป็นการโต้แย้งดุลพินิจในการรับฟังพยานหลักฐานของศาลแรงงานกลาง เป็นการอุทธรณ์ในข้อเท็จจริงต้องห้ามมิให้อุทธรณ์ตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ.2522 มาตรา 54 วรรคหนึ่ง ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย
คดีมีปัญหาวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของโจทก์ทั้งยี่สิบข้อสุดท้ายว่า สัญญาจ้างแรงงานเอกสารหมาย จล.1 ขัดกับกฎหมายและความสงบเรียบร้อยศีลธรรมอันดีของประชาชนหรือไม่ เห็นว่า ศาลแรงงานกลางรับฟังข้อเท็จจริงว่า ตามสัญญาจ้างแรงงานเอกสารหมาย จล.1 มีการแยกค่าจ้างหลักและค่าล่วงเวลาออกจากกัน ตามคำแปลสัญญาจ้างแรงงานเอกสารหมาย ล.1 ซึ่งโจทก์ทั้งยี่สิบลงลายมือชื่อในสัญญาจ้างแรงงานดังกล่าวด้วยความสมัครใจ อีกทั้งคู่ความก็แถลงรับข้อเท็จจริงร่วมกันว่าค่าล่วงเวลาที่กำหนดในสัญญาจ้างแรงงานดังกล่าวเป็นการจ่ายเงินตามการคำนวณค่าล่วงเวลาในอัตราที่ไม่ต่ำกว่าที่กฎหมายกำหนดไว้ ที่ศาลแรงงานกลางวินิจฉัยว่า กรณีมิใช่เป็นการตกลงทำนองลูกจ้างสละสิทธิในค่าล่วงเวลา จึงไม่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย และแม้ว่าโจทก์ทั้งยี่สิบจะลงนามในสัญญาจ้างแรงงานดังกล่าวในภายหลังในขณะที่ยังคงสภาพเป็นลูกจ้างภายใต้อาณัติการบังคับบัญชาของนายจ้าง ก็หาเป็นเหตุให้สัญญาจ้างแรงงานดังกล่าวไม่สามารถมีผลบังคับได้แต่อย่างใดไม่ เนื่องจากโจทก์ทั้งยี่สิบลงลายมือชื่อด้วยความสมัครใจของตนเองดังที่ศาลแรงงานกลางรับฟังข้อเท็จจริงมาแล้ว อุทธรณ์ของโจทก์ทั้งยี่สิบในข้อนี้ฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน
