คำพิพากษาฎีกา  2861/2552

เปลี่ยนแปลงผู้รับผลประโยชน์กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ - บุตรนอกกฎหมายมีสิทธิรับผลประโยชน์กองทุนฯ

                                โจทก์ฟ้องว่า  นายวิเชียร  งามสมกลิ่น  สามีโดยชอบด้วยกฎหมายของโจทก์เป็นพนักงานของบริษัท  ปตท.  จำกัด  (มหาชน)  นายวิเชียรได้สมัครเป็นสมาชิกของจำเลยเมื่อวันที่  13  ธันวาคม  2536  โดยระบุให้โจทก์เป็นผู้รับผลประโยชน์แต่ผู้เดียว  ต่อมาเดือนมกราคม  2542  นายวิเชียรป่วยจึงลาพักรักษาตัวและเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลหลายครั้ง  และต่อมาเมื่อเดือนมีนาคม  2542  นายวิเชียรได้เข้าพักรักษาตัวที่โรงพยาบาลกรุงเทพระหว่างที่พักรักษาตัวอยู่นั้น  นายวิโรจน์  งามสมกลิ่น  ซึ่งเป็นบุตรนอกกฎหมายของนายวิเชียรกับพวกได้มาหาและให้นายวิเชียรลงลายมือชื่อและพิมพ์ลายนิ้วมือลงในเอกสารที่ยังไม่มีการกรอกข้อความใดๆ  หลายฉบับ  เมื่อวันที่  27  มีนาคม  2542  นายวิเชียรได้ทำพินัยกรรมยกทรัพย์สินทั้งหมดรวมทั้งเงินผลประโยชน์ในส่วนของตนในฐานะเป็นสมาชิกของจำเลยให้โจทก์แต่ผู้เดียว  ต่อมาวันที่  12  เมษายน  2542  นายวิเชียรได้ถึงแก่กรรม  หลังจากนั้นโจทก์ได้ไปติดต่อเพื่อขอรับเงินในฐานะที่เป็นผู้รับผลประโยชน์จากการที่นายวิเชียรเป็นสมาชิกของจำเลย  แต่ได้รับแจ้งว่านายวิโรจน์  งามสมกลิ่น  ได้ยื่นหนังสือเปลี่ยนแปลงหนังสือแต่งตั้งผู้รับผลประโยชน์ของนายวิเชียร  โดยให้มีผู้รับผลประโยชน์  3  คน  คือนายวิโรจน์  งามสมกลิ่น  ได้รับส่วนแบ่งร้อยละ  50  นางจิราภรณ์  งามสมกลิ่น  ได้รับส่วนแบ่งร้อยละ  16  และโจทก์ได้รับส่วนแบ่งร้อยละ  34  ตามหนังสือแต่งตั้งผู้รับผลประโยชน์ฉบับลงวันที่  10  มีนาคม  2542  โจทก์เห็นว่าเจ้าหน้าที่ของจำเลยที่รับเรื่องเปลี่ยนแปลงผู้รับผลประโยชน์ดังกล่าวบกพร่องไม่สุจริต  ไม่ตรวจสอบให้รอบคอบรับเรื่องจากบุคคลที่ไม่ใช่สมาชิกของจำเลยซึ่งจำเลยไม่มีสิทธิรับเรื่องการเปลี่ยนแปลงผู้รับผลประโยชน์ดังกล่าวจึงได้ทำหนังสือคัดค้านไว้เมื่อวันที่  16  เมษายน  2542  ต่อมาวันที่  12  พฤษภาคม  2542  จำเลยได้มอบเช็คจ่ายเงินให้โจทก์ตามส่วนแบ่งของหนังสือแต่งตั้งผู้รับผลประโยชน์ที่นายวิโรจน์ได้ยื่นไว้  วันที่  2  พฤษภาคม  2543  โจทก์ทำเรื่องร้องเรียนอีกครั้งหนึ่งไปที่บริษัท  ปตท.  จำกัด  (มหาชน)  เพื่อให้สอบสวนการกระทำของเจ้าหน้าที่จำเลยและได้รับคำตอบเป็นหนังสือว่านายเถกิงศักดิ์  ธนังกูล  และนายอมฤต  พงศ์ไพฑูรย์  เจ้าหน้าที่ของจำเลยกระทำไปโดยถูกต้องแล้ว  การที่จำเลยจ่ายเงินสมาชิกกองทุนของนายวิเชียรตามหนังสือที่นายวิโรจน์ยื่นไว้เป็นการผิดข้อบังคับของกองทุนข้อ  9.4  ที่ระบุว่าภายใต้บังคับของข้อ  9.2  และ  9.3  ในกรณีสมาชิกถึงแก่กรรมให้คณะกรรมการกองทุนจ่ายเงินกองทุนส่วนของสมาชิกให้แก่บุคคลต่อไปนี้  ข้อ  9.4.1  ผู้ที่สมาชิกได้ทำหนังสือมอบไว้ให้แก่คณะกรรมการกองทุน  9.4.2  ผู้ที่สมาชิกได้ทำหนังสือพินัยกรรมยกเงินกองทุนส่วนของสมาชิก  หากปรากฎว่าหนังสือพินัยกรรมกระทำภายหลังหนังสือตามข้อ  9.4.1  การที่จำเลยมีเจตนาไม่ปฏิบัติตามข้อบังคับของจำเลยจึงเป็นการปฏิบัติที่ไม่ชอบ  โจทก์เป็นผู้รับผลประโยชน์ตามหนังสือแต่งตั้งผู้รับประโยชน์ฉบับลงวันที่  13  ธันวาคม  2536  และเป็นผู้ที่นายวิเชียรทำพินัยกรรมยกเงินกองทุนสำรองเลี้ยงชีพส่วนของตนให้ผู้เดียว  เจ้าหน้าที่ของจำเลยประมาทเลินเล่อบกพร่องไม่ตรวจสอบให้รอบคอบและไม่สุจริต  เป็นการจ่ายเงินกองทุนไปโดยไม่ถูกต้องอันเป็นการไม่ปฏิบัติตามพระราชบัญญัติกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ  พ.ศ.2530  และตามข้อบังคับกองทุนดังกล่าวทำให้โจทก์ได้รับความเสียหายตามอัตราส่วนร้อยละ  66  เป็นเงิน  1,778,488.80  บาท  โจทก์ขอคิดดอกเบี้ยอัตราร้อยละ  7.5  ต่อปี  นับแต่วันที่  16  เมษายน  2542  ซึ่งเป็นวันที่จำเลยปฏิเสธการจ่ายเงินตามที่โจทก์ร้องขอนับถึงวันฟ้องคิดเป็นดอกเบี้ยจำนวน  544,684  บาท  รวมค่าเสียหายเป็นเงิน  2,323,173.80  บาท  ขอให้บังคับจำเลยชำระเงินจำนวน  2,323,173.80  บาท  พร้อมดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ  7.5  ต่อปี  ของต้นเงิน  1,778,488.80  บาท  นับแต่วันฟ้องเป็นต้นไปจนกว่าจะชำระเสร็จแก่โจทก์

  

                                จำเลยให้การว่า  คดีนี้ไม่อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลแรงงานฟ้องโจทก์เคลือบคลุม  จำเลยจ่ายเงินกองทุนไปโดยถูกต้องตามระเบียบและข้อบังคับโดยชอบ  โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องเพราะเป็นการใช้สิทธิโดยไม่สุจริตและคดีของโจทก์ขาดอายุความ  ขอให้ยกฟ้อง

  

                                อธิบดีผู้พิพากษาศาลแรงงานกลางมีคำวินิจฉัยว่า  คดีอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลแรงงาน

  

                                ศาลแรงงานกลางพิจารณาแล้ว  พิพากษายกฟ้อง

  

                                โจทก์อุทธรณ์ต่อศาลฎีกา

  

                               ศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานตรวจสำนวนประชุมปรึกษาแล้ว  ข้อเท็จจริงที่ศาลแรงงานกลางฟังมาได้ความว่า  นายวิเชียร  งามสมกลิ่น  สามีโจทก์เป็นสมาชิกกองทุนจำเลยโดยยื่นใบสมัครพร้อมทำหนังสือแต่งตั้งผู้รับผลประโยชน์ระบุให้โจทก์เป็นผู้รับผลประโยชน์แต่เพียงผู้เดียวตามเอกสารหมาย  จ.5  ต่อมานายวิเชียรทำหนังสือแต่งตั้งผู้รับผลประโยชน์ขึ้นใหม่ระบุผู้รับผลประโยชน์ไว้  3  คน  คือนายวิโรจน์  งามสมกลิ่น  ส่วนแบ่งของผลประโยชน์คิดเป็นร้อยละ  50  นางจิราภรณ์  งามสมกลิ่น  ส่วนแบ่งของผลประโยชน์คิดเป็นร้อยละ  16  และโจทก์  ส่วนแบ่งของผลประโยชน์คิดเป็นร้อยละ  34  ตามเอกสารหมาย  จ.20  นายวิโรจน์และนางจิราภรณ์เป็นบุตรชายและบุตรสาวของนายวิเชียรซึ่งเกิดจากภริยาคนก่อน  แล้วฟังข้อเท็จจริงต่อไปว่า  หนังสือแต่งตั้งผู้รับผลประโยชน์ตามเอกสารหมาย  จ.20  เป็นการทำขึ้นโดยนายวิเชียรมีเจตนาจะให้บุตรทั้งสองมีส่วนได้รับผลประโยชน์จากกองทุนด้วย

  

                                คดีมีปัญหาวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของโจทก์ที่ศาลฎีกามีคำสั่งให้รับในข้อกฎหมายประการแรกว่า  การเปลี่ยนแปลงบุคคลผู้รับผลประโยชน์สามารถกระทำได้ตามระเบียบข้อบังคับของกองทุนหรือไม่  เห็นว่า  ตามระเบียบข้อบังคับของจำเลยตามเอกสารหมาย  จ.23  ที่ใช้บังคับอยู่ขณะนายวิเชียรถึงแก่กรรมไม่มีข้อห้ามไม่ให้เปลี่ยนแปลงบุคคลผู้รับผลประโยชน์ไว้  เมื่อการแต่งตั้งผู้รับผลประโยชน์เป็นสิทธิเฉพาะตัวของสมาชิกกองทุนจำเลย  การที่นายวิเชียรแต่งตั้งผู้รับผลประโยชน์ใหม่ตามเอกสารหมาย  จ.20  เช่นนี้  ย่อมชอบด้วยกฎหมายหาขัดต่อระเบียบข้อบังคับของกองทุนจำเลยดังที่โจทก์อุทธรณ์ไม่  ส่วนปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยประการต่อไปที่ว่า  นายวิโรจน์และนางจิราภรณ์  งามสมกลิ่น  มิได้เป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายหรือบุตรที่บิดารับรองแล้วของนายวิเชียร  ต้องห้ามมิให้เป็นผู้รับผลประโยชน์ตามพระราชบัญญัติกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ  พ.ศ.2530  หรือไม่  เห็นว่า  กรณีดังกล่าวมีบัญญัติไว้ในมาตรา  23  วรรคหนึ่ง  แห่งพระราชบัญญัติกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ  พ.ศ.2530  ว่า  "เมื่อลูกจ้างสิ้นสมาชิกภาพเพราะเหตุอื่นซึ่งมิใช่กองทุนเลิก  ผู้จัดการกองทุนต้องจ่ายเงินจากกองทุนให้แก่ลูกจ้างตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กำหนดในข้อบังคับของกองทุน..."  และวรรคสองบัญญัติว่า  "ในกรณีสิ้นสมาชิกภาพเพราะถึงแก่ความตาย  ถ้าลูกจ้างมิได้กำหนดบุคคลผู้จะพึงได้รับเงินจากกองทุนไว้โดยพินัยกรรมหรือทำเป็นหนังสือมอบไว้แก่ผู้จัดการกองทุน  หรือได้กำหนดไว้แต่บุคคลผู้นั้นตายก่อน  ให้จ่ายเงินจากกองทุนตามวรรคหนึ่งให้แก่บุคคลตามหลักเกณฑ์ดังนี้  (1)  บุตรให้ได้รับสองส่วน..."  ดังนั้น  เมื่อนายวิเชียรลูกจ้างซึ่งเป็นสมาชิกกองทุนจำเลยได้กำหนดตัวบุคคลผู้จะพึงได้รับเงินไว้ตามหนังสือแต่งตั้งผู้รับผลประโยชน์เอกสารหมาย จ.20  และผู้จะพึงได้รับผลประโยชน์ยังมีชีวิตอยู่จึงต้องเป็นไปตามข้อกำหนดของสมาชิก  หาใช่ให้แบ่งจ่ายตามหลักเกณฑ์ของพระราชบัญญัติกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ  พ.ศ.2530  มาตรา  23  ดังกล่าวไม่  ทั้งตามข้อบังคับของจำเลยฉบับปี  2537  เอกสารหมาย  จ.23  ก็กำหนดทำนองเดียวกันโดยไม่มีข้อจำกัดว่าผู้ที่ลูกจ้างกำหนดเป็นผู้จะพึงได้รับเงินจากกองทุนจะต้องเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมาย  ดังนั้น  แม้นายวิโรจน์กับนางจิราภรณ์จะมิใช่บุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของนายวิเชียร  ก็ย่อมเป็นผู้มีสิทธิได้รับเงินจากกองทุนตามที่นายวิเชียรกำหนดไว้ในหนังสือแต่งตั้งผู้รับผลประโยชน์  หาต้องห้ามกฎหมายไม่  อุทธรณ์ของโจทก์ฟังไม่ขึ้น

  

                                พิพากษายืน