หากบริษัท มีความจำเป็นหรือมีนโยบายให้ทำสัญญาจ้างทดลองงานเกินกว่า ๔ เดือนได้หรือไม่
ตอบ
กฎหมายไม่ได้กำหนดระยะเวลาทดลองงานไว้ ดังนั้น จึงต้องพิจารณาตามข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานหรือระเบียบกฎเกณฑ์ของแต่ละบริษัท ว่ากำหนดหลักเกณฑ์เงื่อนไขการทดลองงานไว้อย่างไร
การกำหนดระยะเวลาทดลองงานเกินกว่า ๔ เดือนมีผลทางกฎหมาย คือ เมื่อลูกจ้างทำงานครบหนึ่งร้อยยี่สิบวัน เมื่อไหร่ ลูกจ้างมีสิทธิได้รับเงินค่าชดเชยตามกฎหมาย ไม่น้อยกว่าอัตราค่าจ้างสุดท้าย ๓๐ วัน ทันที ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงานพ.ศ.๒๕๔๑ มาตรา ๑๑๘ (๑)
ดังนั้นนายจ้างส่วนใหญ่ จึงนิยมกำหนดระยเวลาทดลองงานไว้ไม่ถึง ๑๒๐ วัน อาจเป็น สามเดือน หรือ ๑๑๙ วัน หรือ ๑๑๐ วัน เป็นต้น ทั้งนี้ก็เพื่อหลีกเลี่ยงไม่ต้องจ่ายค่าชดเชยตามกฎหมายเท่านั้น
กรณีนายจ้างมีความจำเป็นหรือต้องการทำสัญญาจ้างทดลองงานเกินกว่า ๔ เดือน จึงสามารถทำได้ ทั้งนี้ต้องตั้งอยู่บนพื้นฐานความเหมาะสม และเป็นธรรม ตามตำแหน่งหน้าที่หรือลักษณะธุรกิจของนายจ้าง เช่นพนักงานรายวันทำงานตำแหน่งพนักงานทั่ว ๆ ไป ไม่ได้ใช้ความรู้ความสามารถเฉพาะ กำหนดระยะเวลาทดลองงาน ๖ หรือ ๘ เดือน อาจถือได้ว่าเป็นการไม่เหมาะสม เป็นต้น
หากลูกจ้างเห็นว่าเป็นสัญญาจ้างที่ไม่เป็นธรรม ลูกจ้างสามารถร้องขอต่อศาลให้ศาลพิจารณาและมีคำสั่งให้สัญญาจ้างนั้น ๆ ใช้บังคับได้เฉพาะเพียงเท่าที่เป็นธรรมได้ ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ.๒๕๕๑ มาตรา ๑๔/๑
ส่วนใหญ่การทดทองงานระยะเวลานาน ๆ จะใช้กับตำแหน่งงานสำคัญ ๆ ที่มีผลต่อการประกอบธุรกิจของบริษัท เช่น ผู้จัดการโรงงาน นักวิจัยค้นคว้า ผู้เชี่ยวชาญ เป็นต้น
สรุป ทำสัญญาจ้างทดลองงานเกินกว่า ๔ เดือนได้ โดยต้องพิจารณาความเหมาะสมและเป็นธรรม ตามตำแหน่งหน้าที่ ลักษณะธุรกิจของนายจ้าง